و گروهی، خدا را از روی ترس (از دوزخ) میپرستند و اين عبادت بندگان است و گروهی، خدا را از روی شكر(و شايستگی پرستش) عبادت میكنند و اين عبادت آزادگان است كه بهترين عبادت است».
امام حسین(ع) در این حدیث، به اقسام و سطوح مختلف عبادت بندگان خدا اشاره کرده است. به فرموده ایشان، گروهی از مردم، خدا را همچون تاجران عبادت میکنند؛ یعنی خدا را به خاطر سود و بهشت موعود، عبادت میکنند که البته همین عبادت هم مقبول خداوند و اهل بیت(ع) است؛ اما عبادت، سطوحی دارد که این نوع عبادت، یکی از سطوح آن و در واقع سطح پایین عبادت است.
بنابراین یک نوع عبادت برای بهشت و نعمتهای بهشتی است که در جای جای قرآن به آن اشاره شده که خوب است به چند مورد آن اشاره شود.
خداوند متعال در آیهای میفرماید: «و جزیهم بما صبروا جنه و حریرا؛ خدا به خاطر آن صبر کامل، به ایشان باغ بهشت و لباس حریر بهشتی اعطا کرد». حریر همان لباسهای قیمتی است. در بهشت، مؤمنان بر تختها تکیه میزنند که نه گرما و نه سرمایی است. بهشت مانند این دنیا نیست که برای به دست آوردن نعمت تلاش کنید، بلکه راحتی مطلق است. در این دنیا حتی برای به دست آوردن لذتها هم باید متحمل سختی شوید.
در آیات بعد، به درختان و ظرفهای بهشتی و جامی آمیزه به زنجبیل که به بهشتیان داده میشود، اشاره میشود. البته چون خدا با انسان صحبت میکند که موجودی مادی است، از این الفاظ مادی استفاده میکند و الا قطعاً منظور زنجبیل دنیوی نیست.
پیرامون نعمتهای بهشتی، آیه بسیار معروفی است که درآیه25 سوره مبارکه بقره نیز وارد شده است. خداوند میفرماید: «وَبَشِّرِ الَّذِين آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُواْ مِنْهَا مِن ثَمَرَه رِّزْقاً قَالُواْ هَذَا الَّذِي رُزِقْنَا مِن قَبْلُ وَأُتُواْ بِهِ مُتَشَابِهاً وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَه وَهُمْ فِيهَا خالدون». خداوند در این آیه، بهشت را از بالا نگاه میکند. بهشت درختان زیادی دارد که نهرهای فراوان در زیر آن جاری است و برای آنان میوههای بهشتی فراهم است. مهمترین نعمت بهشتی، جاودانگی در آنجاست که انسان خیالش از این بابت راحت است که برای همیشه در ناز و نعمت است.
گروه دومی که امام حسین(ع) به عبادت آنان اشاره میکند، عبادت از روی ترس است. افرادی که همچون بنده، به خاطر ترس و مجازات مولایش، از خدا اطاعت میکنند و اگر این مجازات نباشد، این بنده نیز به حرف مولا گوش نمیدهد.
در قرآن، آیات فراوانی درباره عذاب الهی و جهنم است که حتی وقتی افرادی چون معصومین(ع) میخواندند، اشک میریختند.
از جمله این آیات، آیههای «إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَاداً. لِّلطَّاغِینَ مَئَاباً. لاَّبِثِینَ فِیهَآ أَحْقَاباً. لاَّ یَذُوقُونَ فِیهَا بَرْداً وَلاَ شَرَاباً. إِلاَّ حَمِیماً وَ غَسَّاقاً. جَزَآءً وِفَاقاً» است. یکی از خصوصیات جهنم این است که در کمین انسان است، بنابراین بر انسان نظارت کامل دارد. خصوصیت دوم جهنم آن است که دیگران از او غافل میشوند. جهنم همچون دوربین مخفی است که فرد از وجودش غافل است و تمام اسرار خود را لو میهد. در اینجا خنکی و نوشیدنی وجود ندارد؛ بلکه طبق تصریح قرآن، به آنها آب جوش و خونابه داده میشود که متناسب با کردار آنها در این دنیاست. بنابراین انسان باید عذاب الهی را همیشه مدنظر داشته باشد و بداند که دروازه پاداش و عذاب انسان، با مرگ اوست.
اما گروه سوم، کسانی هستند که خدا را به خاطر لطفش و شکرگزاری از او،عبادت میکنند که این عبادت آزادگان و بالاترین درجه عبادت است. اینها نه به خاطر طمع بهشت یا ترس از جهنم، بلکه به خاطر الطاف الهی، خدا را عبادت میکنند.
چنان که خود امام حسین(ع)، به خاطر بهشت آنقدر زخم بر تن مبارکش نخرید، بلکه به خاطر شکر نعمت الهی و آزاده بودنش، تمام هستیاش را در راه خدا فدا کرد.
این نوع عبادت و بندگی امام حسین(ع) را در خیلی مقاطع زندگیاش میتوان مشاهده کرد، بخصوص آنجایی که فرمود: «الهی رِضاً بِرِضِاکَ؛ خدایا من راضیام به رضای تو». او راضی بود به خاطر رضایت خدا و نه به خاطر بهشتش. رضوان ا... که مهمترین نعمتی است که نصیب اهل بهشت میشود.



نظر شما