همزمان کارشناسان معتقد هستند پیشرفت‌های هسته‌ای اخیر تهران که بعد اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها آغاز شد، می‌تواند ابزاری مهم برای چانه‌زنی در این دور مذاکرات باشد. مذاکرات هسته‌ای میان تهران و طرف‌های برجامی در شهر وین، پس از انجام ۶ دور از ۲۰ ژوئن (۳۰ خرداد) متوقف شده است. اگرچه مواضع رئیس‌جمهور هیچ‌گاه بیانگر مخالفت ایران با مذاکره نبوده با وجود این، در میان زیاده‌خواهی آمریکا و همپیمانانش، تحلیلگران هیچ آینده روشنی برای مذاکرات وین متصور نبودند.
راهبرد دولت برای مذاکره چیست؟
در حالی که طیف غربی در چند روز اخیر مدام از آغاز سریع مذاکره با ایران دم می‌زنند – چراکه به نظر می‌رسد آمریکا به علت خالی بودن دستش در رویارویی با جمهوری اسلامی تنها برگ فشار بر ایران را همین مذاکرات می‌داند - دولت در کمال آرامش به تدوین راهبردی درباره نحوه ادامه گفت‌وگوها مشغول است. بر این اساس وزیر خارجه کشورمان روز شنبه در جریان نشست خبری خود در بیروت، درباره مذاکرات وین گفته بود: ما به مذاکرات وین باز می‌گردیم. در دولت به جمع‌بندی نهایی در این زمینه نزدیک می‌شویم. برای دولت ایران که یک دولت عمل‌گرا و نتیجه گراست، بسیار مهم است که در مذاکرات منافع و حقوق ملت ایران به‌طور کامل تأمین شود. حسین امیرعبداللهیان ادامه داد: ما وقت خودمان را در مذاکرات تلف نخواهیم کرد. برای ما مهم است که نشانه‌هایی از طرف مقابل از جمله آمریکا دریافت کنیم که نشان‌دهنده نیت جدی آمریکایی‌ها برای بازگشت کامل به تعهداتشان باشد. از اظهارات امیرعبداللهیان درباره راهبرد ایران برای ادامه مذاکرات چند مفهوم قابل برداشت است؛ اینکه نتیجه‌بخش و متضمن منافع کشورمان باشد و دیگر اینکه طولانی و فرسایشی و به عبارت دیگر مذاکره برای مذاکره نباشد.
ضرورت دریافت غرامت از آمریکا
اما اعلام خبرگزاری آناتولی از احتمال آغاز مذاکرات هسته‌ای در سه هفته آینده در شرایطی است که جمهوری اسلامی پس از اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها که منجر به کاهش تعهدات برجامی ایران در واکنش به بدعهدی طرف غربی در لغونکردن تحریم‌ها بود، امروز به پیشرفت‌های خوبی در زمینه هسته‌ای رسیده که می‌تواند برگ برنده تهران در دور جدید گفت‌وگوها باشد.
در همین باره، روز گذشته رئیس سازمان انرژی اتمی با اعلام اینکه ذخایر اورانیوم ۲۰ درصدی از ۱۲۰ کیلوگرم عبور کرده، گفت راه‌اندازی رآکتور آب سنگین خنداب (اراک) نیز در حال انجام است. محمد اسلامی با بیان اینکه در اجرای قانون راهبردی لغو تحریم‌ها تخلفی وجود ندارد، ادامه داد: هم تولید سوخت ۲۰ و ۶۰ درصد صورت گرفته و هم برنامه‌ریزی‌های تولید اورانیوم فلزی آغاز شده، سانتریفیوژهای IR۲m نصب و IR۶ در حال ساخت هستند و با زمان‌بندی یک‌ساله‌ای که در قانون پیش بینی شده و با اندکی تأخیر اجرا خواهد شد، مابقی تعهدات را هم اجراشده می‌دانیم.
با این اوصاف مصوبه مجلس که برخی مقامات دولت سابق آن را مانعی در به نتیجه نرسیدن گفت‌وگوهای برجامی می‌خواندند، در هرگونه مذاکره بعدی می‌تواند ابزار چانه‌زنی دولت جدید قرار گیرد. یک کارشناس سیاسی هم با اشاره به این واقعیت در گفت‌وگو با روزنامه صبح نو می‌گوید: اکنون بحث زمان آغاز مذاکرات برجام نیست، بحث خسارت بزرگی است که در این سال‌ها آمریکایی‌ها بر ملت ایران تحمیل کرده‌اند و با تحریم‌های غیرقانونی و برخلاف برجام خسارات فراوانی را به ایرانیان وارد کردند. ایران باید از طرف آمریکایی و غربی طلب غرامت کند و بحث غرامت بسیار جدی است؛ چراکه هزینه‌های هنگفتی به کشور ما تحمیل کرده است. دکتر محمد مرندی تأکید کرد: سیاست برجامی جمهوری اسلامی بر پایه همان چیزی است که پیشتر اعلام کرده و دولت نیز این مواضع را به شکلی سخت‌گیرانه پیگیری خواهد کرد تا طرف مقابل به تعهداتش عمل کند و این موضوع مورد تأکید رئیس‌جمهور جدید ایران نیز هست.
نظر شما