گابریل بوریک ۳۵ ساله که به عنوان فردی چپ گرا در کنگره کشور شیلی شناخته می شد، در روز یکشنبه با کسب ۵۶ درصد آرا در انتخابات ریاست جمهوری این کشور، رقیب راست افراطی و ۵۵ ساله خود یعنی خوزه آنتونیو کَست را شکست داد تا جوان ترین رئیس جمهور تاریخ شیلی لقب بگیرد. این نتیجه بسیاری را غافلگیر کرد چون انتظار رقابت به شدت نزدیکتری را داشتند.

رئیس‌جمهور جدید و ۳۵ساله شیلی چه تاثیری بر دموکراسی قطبی‌شده جهان دارد؟

قدس آنلاین - بوریک اکنون چالش بزرگی در متحد کردن کشوری دارد که بعد از دهه ها ثبات سیاسی، در سال ۲۰۱۹ با تظاهرات گسترده مردمی که بی عدالتی معترض بودند، دچار تغییر گشته است. او اکنون باید مدل جدیدی از رویکرد کشورداری را طراحی کند، چون مردم شیلی با رای خود نشان دادند که دیگر نمی خواهند کشورشان از مدل اقتصادی بازار آزاد پیروی کند. شیلی بعد از تظاهرات گسترده مردم، با شکلی از رهبری توسط مجلس موسسان اداره می شود و بعد از اینکه مردم در انتخابات سال آینده به این سیستم خاتمه دهند، وظیفه بوریک پر رنگ تر نیز می گردد.

شیلی در چند سال گذشته اسیر قطبی گرایی خاص و نابودگری از دموکراسی شده بود که می توان نمونه آن را در برخی کشورهای دیگر غربی نیز مشاهده کرد. در دور اول انتخابات شاهد بودیم که احزاب میانه گرا در شیلی نابود شدند که نمونه آن را هیچگاه در سه دهه گذشته که شیلی به دموکراسی برگشت ندیده بودیم. این اتفاق نگرانی های زیادی را به وجود آورد. تحلیل گران در آمریکای جنوبی نگران بودند که شیلی در حال قدم گذاشتن در همان راهی است که برزیل در چند وقت گذشته رفت. اتفاقی که برای برزیل چیزی جز چند قطبی شدید، بی ثباتی سیاسی و مشکلات اقتصادی به همراه نداشت. جالب اینجاست که برزیل مانند تظاهرات گسترده سال ۲۰۱۹ مردمی شیلی، نمونه مشابهی در سال ۲۰۱۳ تجربه کرد که در نهایت باعث به قدرت رسیدن یک پوپولیست جناح راستی به اسم ژایر بولسونارو در این کشور شده بود.

نکته دیگری که این انتخابات ریاست جمهوری شیلی را داغ کرده بود، تفاوت چشمگیر آن در شور و هیجانش بود. پیش از این و تقریبا در همه دوره ها در یک دهه گذشته، انتخابات ریاست جمهوری شیلی خیلی آرام و یا حتی به نظر برخی ها حوصله سر بر بود.

خوزه آنتونیو کست این انتخابات را رقابت میان آزادی و کمونیسم لقب داده بود و معتقد بود بوریک با آن بدن پر از تتویش، قدم در راه هوگو چاوز می گذارد و باعث فروپاشی شیلی خواهد شد. رقابت به حدی در این انتخابات داغ شده بود که در هفته های نزدیک به برگزاری انتخابات هیچ شکی باقی نمانده بود که نامزدی که برنده نشود، نزد هواداران رقیب از بی اعتمادی بالایی برخوردار خواهد شد.

اما در روزانتخابات امیدها برای اینکه کشور دچار دو قطبی نشود افزایش یافت. خوزه آنتونیو کست که به عنوان یکی از علاقه مندان به رژیم دیکتاتوری پینوشه و یکی از دوستان رئیس جمهور پوپولیست برزیل شناخته میشود، بعد از تنها نیم ساعت که از پایان رای گیری گذشته بود، با گابریل بوریک تماس گرفت و به او پیروزی اش را تبریک گفت و همینطور در شبکه اجتماعی اش پیامی بسیار آشتی جویانه منتشر کرد.

می توان اصلی ترین عامل پیروزی بوریک را رای دهندگان میانه رویی دانست که بین بد و بدتر به او رای دادند. حتی متعصب ترین هواداران بوریک نیز این را قبول دارند که بسیاری از آرایی که برای او در صندوق ریخته شد به خاطر ترجیح دادن او به کست ای بود که مردم علاقه بسیار کمتری به وی داشتند.

شیلی همیشه برای بسیاری، نمونه کشوری بوده که می تواند به صورت سازنده ای نارضایتی گسترده مردمی را کانالیزه کند، اما با اینکه این کشور جزو با ثبات ترین نمونه های دموکراسی در آمریکای لاتین است، اما نمی توان از آینده ای عاری از خطر برای آن آنچنان مطمئن بود. نباید فراموش کنیم که در زمان قیام سال ۲۰۱۹ مردم شیلی، این کشور غیر قابل اداره شده بود و همینطور بسیاری از کلیساها و مراکز دولتی توسط مردم از بین رفتند و برخی از محله های شهر سانتیاگو پایتخت شیلی به خاطر برخی از خرابی ها هنوز نتوانسته اند دوباره روی پای خود بایستند. به این، ضربات ناشی از بحران همه گیری ویروس کرونا را نیز اضافه کنیم، سختی کار برای دولت آینده بیشتر مشخص می شود.

در آن دوران پر آشوب، بوریک به عنوان نماینده کنگره شیلی، خطی میانه در مورد مسائل اقتصادی در پیش گرفت. او همچنین از استقلال بانک مرکزی حمایت کرد و همچنین به خوبی به مشاورین اقتصادی اش گوش کرد، تا از همان زمان دل بسیاری از محافظه کاران و صاحبان تجارت خُرد را برای انتخابات پیش رو به دست آورد. هیچکدام از تصمیمات بوریک انقلابی نبودند اما نباید فراموش کنیم که در چنین شرایطی در حالی که به دنبال پیدا کردن فرمول مناسب در پاسخ به منتقدین بود، می توانست به راحتی حمایت افراد رادیکال نزدیک به خود از جمله حزب کمونیست شیلی را نیز از دست بدهد.

پیدا کردن سازش در مورد موضوعات اقتصادی شاید حتی از موضوعات اجتماعی مانند قوانین همجنس گرایی و سقط جنین که محافظه کاران تاکید شدیدی روی آن ها دارند سخت تر باشد. کشور شیلی نیز تا چند سال اخیر از مردمی محافظه کار و سنتی برخوردار بوده اما نسل جدید این کشور در حوزه های فرهنگی و اجتماعی تفاوت های چشمگیری را نسبت به والدین خود نشان می دهند. بوریک که در خانواده ای کاتولیک بزرگ شده اکنون خود را خدا ناباور لقب می دهد تا به خوبی راه خود را در نسل جدید این کشور باز کند. او در کارزارهای تبلیغاتی خود تاکید کرده که انواع همجنسگرایی را به رسمیت خواهد شناخت و همینطور برای قانونی سازی سقط جنین که در شیلی ممنوع است نیز تلاش می کند. اما در مقابل او خوزه آنتونیو کست یک کاتولیک محافظه کار شدید است که ۹ فرزند دارد و قول داده بود که شیلی را به ارزش های سنتی خود برگرداند.

البته بوریک نیز گهگاهی نشان داد که از گرفتن تصمیماتی که در نظر عموم محبوب نیست ابایی ندارد. او در نوامبر ۲۰۱۹ یکی از حامیان برگزاری همه پرسی برای تغییر قانون اساسی بود، چیزی که توسط حزب چپ افراطی شیلی رد شد. این تصمیم بوریک بسیاری از طرفداران رادیکال او را نا امید کرد، اما او را به عنوان فردی در تلاش برای به وجود آوردن وفاق ملی مطرح کرد. او همچنین بارها به انتقاد از رژیم تمامیت خواه ونزوئلا پرداخته، کاری که حتی میانه رو ترین رهبران چپ گرای آمریکای لاتین نیز آن را انجام نمی دهند. شکل رویکرد سیاسی بوریک یک پتانسیل جدید در رهبران کشورها به وجود خواهد آورد و مسلما بسیاری از رهبران آینده که علاقه مند به روش های بوریک هستند، وضعیت آینده شیلی تحت رهبری بوریک را زیر نظر خواهند گرفت تا در صورت موفقیتش، راه او را ادامه دهند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.