چه فرانسه و چه سایر اعضای اتحاد غرب، به‌خوبی می‌دانند اوضاع مدیریت کشورهایشان در حال سخت‌تر شدن است و در حال استفاده از هر ابزاری هستند تا به شرایط فعلی غلبه کنند. اروپا به‌قدری احساس خطر کرده که به سمت زغال‌سنگ قدم برداشته و موجب شده تا قیمت این حامل انرژی به‌شدت افزایش یابد. اوضاع در غرب خراب‌تر از آن چیزی است که می‌توان متصور شد.

تحولات بازار نفت به‌خوبی نشان می‌دهد اگر این روند ادامه پیدا کند، اقتصاد کشورهای اروپایی و آمریکا با توجه به قیمت‌های سه‌رقمی نفت، دچار شوک و بحران بزرگ‌تری خواهد شد. این شرایط در آمریکا بدتر بوده که نشانه آن اقدام اخیر وزارت خزانه‌داری این کشور است. 
وزارت خزانه‌داری آمریکا، چندی پیش نرخ بهره را افزایش داد که از سال ۱۹۹۳ بی‌سابقه است. به عقیده کارشناسان، گرچه این اقدام در کوتاه‌مدت می‌تواند ارزش دلار را بالا برده و قیمت نفت را کاهش دهد اما در ادامه موجب بروز رکود تورمی می‌شود. مشکل رئیس‌جمهور آمریکا، صرفا قیمت نفت نیست بلکه موضوع فرآورده‌های نفتی است؛ اختلافات شدید بایدن با شرکت‌های نفتی به‌سادگی نشان می‌دهد این کمپانی‌ها، در حال انتقام از رئیس‌جمهور هستند که موجب کاهش ظرفیت پالایشی این کشور شده است.
سه‌گانه‌های مهم
محمدصادق جوکار، رئیس مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید:«غرب برای غلبه بر بحران نفت و قیمت، در ابتدا تصمیم گرفت معافیت‌هایی را برای 
صادرات نفت ونزوئلا در نظر بگیرد ولی این کشور به‌دلایل فنی نمی‌تواند به‌سرعت، حجم قابل‌توجهی نفت به بازار پمپاژ کند. حتی تصمیم آژانس بین‌المللی انرژی برای تزریق ۲۴۰ میلیون بشکه از ذخایر اعضای خود به بازار هم نتوانست مکمل طرح‌های غرب در شرایط فعلی باشد.»
این کارشناس ارشد انرژی روی سه‌گانه مهمی دست می‌گذارد:« در این میان، همکاری سه‌گانه‌ای میان روسیه، عربستان و شرکت‌های نفتی آمریکایی شکل گرفته که ماهیتا به تفکرات و تصمیم‌های ترامپ نزدیک هستند. این سه‌گانه از وضعیت این روزهای جهان نفت منتفع هستند، بنابراین برخلاف منافع بایدن و دموکرات‌ها حرکت می‌کنند زیرا هم در بهترین وضعیت درآمدی خود قرار دارند و هم آن‌که در موقعیتی قرار گرفته‌اند که می‌توانند منافع بلندمدت خود را با شکست بایدن در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره تامین کنند.»
 هدف چیست؟
وی از ورود رژیم صهیونیستی به این ائتلاف می‌گوید:« روسیه و عربستان رسما اعلام کردند مخالف عرضه بیشتر نفت هستند؛ هدف این کشورها نیز مشخص است؛ روس‌ها می‌خواهند با این ابزار به بایدن فشار بیاورند تا از مواضع خود در توسعه ناتو کوتاه بیاید و مانند ترامپ در تصمیمات مسکو مانع تراشی نکند. کرملین، بایدن را دشمن بزرگ خود می‌داند به‌ویژه از مارس ۲۰۲۱ که سند امنیت ملی آمریکا با محوریت ائتلاف‌سازی علیه چین و روسیه به امضای او رسید؛ لذا طبیعی است سلاح نفت را برای زمین زدن دموکرات‌ها و شخص بایدن به کار بگیرد.»
جوکار ادامه می‌دهد: «عربستان هم به‌دنبال ترامپی است که ایران را تحریم و از مواضع ضدایرانی و منطقه‌ای این کشور حمایت کامل کند. در مقابل این ائتلاف اما اروپا به‌شدت احساس خطر می‌کند. اتحادیه معتقد است با شکست بایدن، ممکن است ترامپ مجددا مستاجر کاخ سفید شود؛ این اتفاق یعنی به‌هم خوردن رابطه اروپا با آمریکا. اروپایی‌ها هنوز فراموش نکرده‌اند که رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده چگونه آنها را تحقیر می‌کرد، به آنها می‌گفت اگر می‌خواهید آمریکا از شما محافظت کند باید پولش را پرداخت کنید؛ ترامپی که به‌دنبال تجاری کردن رابطه کشورش با اتحادیه بود و از فروپاشی اروپا حمایت می‌کرد. به همین دلیل است که اروپا موجودیت خود را به بایدن و دموکرات‌ها گره زده است و آتش آنها برای توافق با ایران، بیشتر از آمریکاست، چرا که به‌خوبی می‌دانند اگر قیمت بنزین و سوخت در آمریکا کاهش نیابد، بایدن بازنده انتخابات خواهد بود.»
 ایران، تنها راهکار
از نظر جوکار، در این منظومه، کشوری که می‌تواند با عرضه مطمئن نفت، قیمت این انرژی و به تبع آن بنزین را کاهش دهد، ایران است. نهادهای بین‌المللی و ردیابی کشتی‌ها می‌گویند ایران ۱۰۰میلیون بشکه نفت و میعانات روی آب دارد که در صورت رفع تحریم‌ها می‌تواند سریعا آن را به بازار تزریق کند.
وضعیت بایدن هم هر روز بدتر از دیروز می‌شود؛ رئیس‌جمهور آمریکا تحت فشارهای شدیدی قرار دارد و به همین دلیل قصد دارد با سفر به عربستان، این کشور  را برای افزایش تولید نفت مجاب کند اما قطعا عربستان از او امتیازات مهمی را طلب می‌کند. بایدن دوست ندارد به ریاض امتیازی بدهد و به همین دلیل می‌خواهد با یک توافق جذاب با ایران، به ریاض سفر کند. 
زمان به سود کیست؟
درباره وضعیت فعلی باید گفت زمان به سود جمهوری اسلامی ایران است؛ گرچه تحریم‌ها وجود دارد ولی ایران وارد دوره ثبات در مقابله با تحریم‌ها شده است و دیگر منجر به فروپاشی اقتصادی نمی‌شود. از سوی دیگر، ایران با فعال کردن گزینه‌های دیگر، این هشدار را به غرب داده که اگر اشتباهی مرتکب شوید پاسخی محکم دریافت می‌کنید؛ مانند ماجراهای توقیف نفتکش‌ها. آمریکا و اروپا به‌دلیل به‌هم ریختن بسته امنیتی‌شان نیازمند ایران هستند و نمی‌خواهند روزهای سخت‌تری را تجربه کنند کما این‌که رئیس‌جمهور فرانسه رسما از لزوم ورود نفت ایران به بازار گفت. حضور بورل در تهران و دوحه نشان می‌دهد غربی‌ها به‌دنبال احیای برجام هستند ؛ درست برخلاف گذشته که به آرزوی توافق بسنده می‌کردند.

محمدحسین علی‌اکبری - گروه اقتصاد

منبع: جام جم