با این‌حال اکنون با گذشت بیش از ۲۱ماه از اجرای این قانون، برخی کارشناسان معتقدند بعضی از هزینه‌های درمان ناباروری به‌قدری زیاد است که بیمه‌ها از ارائه خدمات به زوجین امتناع می‌کنند، بنابراین، باید گروه تخصصی وزارت بهداشت ورود کند تا هزینه نجومی درمان ناباروری تحت زیرپوشش بیمه‌ها قرار گیرد.

تکلیف قانون برای پوشش بیمه‌ای خدمات درمان ناباروری

رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی درخصوص حمایت‌های قانونی از درمان ناباروری به ما می‌گوید: قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» در مواد متعددی به موضوع ناباروری پرداخته است. اما در ماده۴۳ این قانون تأکید شده درمان ناباروری زیرپوشش بیمه قرار گیرد و طبق قانون، سازمان‌های بیمه‌گر مکلف شده‌اند خدمات درمانی موردنیاز زوج‌های نابارور را زیرپوشش قرار دهند.

فرد می‌افزاید: ممکن است برخی مراکز درمان ناباروری و یا بیمارستان‌ها طرف قرارداد بیمه نباشند، اما با توجه به اینکه از سال۱۴۰۰ هرساله بودجه‌ای برای بیمه‌ها به منظور پوشش خدمات درمان ناباروری در نظر گرفته شده، زوج‌های تحت درمان ناباروری می‌توانند با ارائه فاکتورهای خدمات درمانی انجام شده از ابتدای سال۱۴۰۰ تاکنون به بیمه طرف قرارداد خود، سهم بیمه یعنی مبلغ مورد تأیید بیمه را دریافت کنند.

تمرد از پوشش هزینه‌های درمان ناباروری از سوی سازمان‌های بیمه‌گر خلاف قانون است و چنانچه هر یک از سازمان‌های بیمه‌گر از اجرای قانون سرپیچی کنند،طبق قانون با سازمان خاطی برخورد خواهد شد.

بیمه رایگان ۵ میلیون زوج نابارور

رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس ادامه می‌دهد: در دو سال اخیر ۵میلیون زوج‌ نابارور به‌طور رایگان زیرپوشش بیمه سلامت قرار گرفته‌اند و با پیگیری‌های انجام شده ازسوی کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس و هماهنگی‌های انجام شده با وزیر بهداشت، تلاش شده با گسترش پوشش بیمه‌ای داروها و خدمات درمان ناباروری، تا حد امکان همه مراکز درمان ناباروری با بیمه‌ها قرارداد ببندند تا زوجین نابارور بتوانند از حمایت‌های بیمه‌ای -که در بخش خصوصی بین ۵۰ تا ۷۰درصد هزینه‌ها و در بخش دولتی ۹۰درصدهزینه‌ها توسط بیمه‌ها پرداخت می‌شود- بهره‌مند شوند. ضمن آنکه با توسعه مراکز درمان ناباروری درجه دو، ۷۰مرکز به مراکز درمان ناباروری سطح دو افزوده شده و ۱۲۳مرکز درمانی سطح سه- مراکز تخصصی درمان ناباروری- فعال در کشور داریم، به‌طوری که در حال حاضر هر دانشگاه علوم پزشکی حداقل یک مرکز درمان ناباروری سطح‌دو و هر استان حداقل یک مرکز تخصصی درمان ناباروری سطح‌سه فعال دارد.

بانکی‌پورفرد در خصوص سرپیچی بیمه‌ها از پوشش هزینه‌های سنگین درمان ناباروری می‌گوید: تمرد از پوشش هزینه‌های درمان ناباروری از سوی سازمان‌های بیمه‌گر خلاف قانون است و چنانچه هر یک از سازمان‌های بیمه‌گر از اجرای قانون سرپیچی کنند، با ارائه گزارش به بازرسی کل کشور، بازرسان این سازمان وارد عمل می‌شوند و طبق قانون با سازمان خاطی برخورد خواهد شد.

زوج‌های ناباروری که نشان‌دار نشده‌اند

این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی یادآور می‌شود: با وجود اجرایی شدن بخش‌هایی از قانون حمایت از زوج‌های نابارور، کاستی‌های متعددی در اجرای صحیح آن وجود دارد که باید اصلاح شود. به عنوان نمونه به دنبال اجرای قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» هیئت وزیران در مصوبه ۳۰مرداد ۱۴۰۱ اعلام کرده همه افراد صاحب صلاحیت و متخصصان مرتبط در سطوح یک و دو و همچنین دوره تکمیلی تخصص نازایی سطح سه نظام سطح‌بندی خدمات یعنی متخصصان زنان دوره‌دیده مراکز درمان ناباروری، متخصصان اورولوژی و متخصصان ژنتیک مکلف هستند طبق استاندارد ارائه خدمات درمان ناباروری، به نشان‌دار کردن زوج‌های نابارور با رعایت محرمانه‌بودن اطلاعات آن‌ها، در سامانه نسخه الکترونیک و سازمان‌های بیمه‌گر اقدام کنند. اما متأسفانه این اتفاق نیفتاده و وزارت بهداشت فقط به پزشکان متخصص -سطح سه- اجازه نشان‌دار کردن زوج‌های نابارور را داده و این مسئله مانع نشان‌دار شدن زوج‌های نابارور دریافت‌کننده خدمات درمانی سطح یک و دو شده است و با توجه به اینکه فقط زوج‌های نابارور نشان‌دار می‌توانند از پوشش ۹۰درصدی حمایت‌های بیمه‌ای برخوردار شوند، در واقع فقط زوج‌های نابارور دریافت‌کننده خدمات تخصصی از حمایت‌های بیمه‌ای درمان ناباروری بهره‌مند می‌شوند. درحالی که این خلاف قانون است و طبق مصوبه دولت باید امکان نشان‌دار کردن زوج‌های نابارور از سوی همه افراد صاحب صلاحیت اعم از ماماها، پزشکان و متخصصان طب ایرانی، در سطوح درمانی یک و دو درمان ناباروری فراهم باشد تا این زوج‌ها نیز بتوانند با پرداخت هزینه کمتر، از پوشش بیمه‌ای ۹۰درصدی هزینه‌های درمان ناباروری بهره‌مند شوند.

تعیین و تخصیص سهم بیمه نیروهای مسلح و تأمین‌اجتماعی

بانکی‌پورفرد با اشاره به یکی دیگر از ایرادهای اجرای قانون در حمایت از زوج‌های نابارور می‌افزاید: در ماده۴۳ قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» به سن زوج‌های نابارور و دفعات دریافت خدمات درمانی اشاره نشده است، اما با آنکه سن فیزیولوژیک باروری ۴۹سال است و پس از این سن نیز بارداری بعید نیست، در اجرای قانون، سقف سنی زنان برای حمایت بیمه‌ای و پوشش ۹۰درصدی هزینه‌های درمان ناباروری ۴۵سال درنظر گرفته شده‌ که خلاف قانون است و باید علاوه بر اصلاح سقف سنی زنان، سقف دفعات درمان ناباروری نیز برای پوشش ۹۰درصدی هزینه‌های درمان این زوجین برداشته شود.

رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس ادامه می‎‌دهد: در بودجه۱۴۰۳ مقرر شده از سازمان برنامه و بودجه مبلغ هزارو۷۷۰ میلیارد تومان به بیمه سلامت برای پوشش ۹۰درصدی خدمات درمانی به زوج‌های نابارور تخصیص داده شود، اما سهم سازمان بیمه تأمین‌اجتماعی و نیروهای‌مسلح مشخص نشده و با اینکه بیمه تأمین‌اجتماعی می‌تواند این هزینه‌ها را در بخش بدهی دولت به این سازمان مطالبه کند، اما بهتر است در تعیین بودجه سال۱۴۰۴ و سال‌های بعد، سهم بیمه نیروهای‌مسلح و تأمین‌اجتماعی نیز برای پوشش ۹۰درصدی خدمات درمان ناباروری تعیین و تخصیص داده شود.

قیمت‌گذاری غلط خدمات درمان ناباروری

علی صادقی تبار؛ مدیرمرکز فوق‌تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن‌سینا نیز با انتقاد از وضعیت پوشش بیمه‌ای درمان ناباروری به ما می‌گوید: طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی بیمه‌ها باید تا ۹۰درصد هزینه درمان ناباروری را پرداخت کنند، ولی متأسفانه قیمت‌گذاری نادرست خدمات درمان ناباروری از سوی سازمان‌های بیمه‌گر موجب شده با وجود اختصاص بودجه خوب دولت برای درمان ناباروری، این بودجه به‌درستی به دست مردم نرسد.

اختصاص بسته حمایت درمانی به زوج‌های نابارور

صادقی تبار می‌افزاید: سال۱۴۰۰ نخستین سالی بود که با تصویب مجلس شورای اسلامی، خدمات درمان ناباروری زیرپوشش بیمه قرار گرفت، اما از آنجا که سابقه پوشش خدمات ناباروری در سازمان‌های بیمه‌گر وجود نداشت و این سازمان‌ها شناختی درباره خدمات متنوع و فوق‌تخصصی درمان ناباروری نداشتند، هزینه درمان‌های ناباروری را اشتباه قیمت‌گذاری کردند به این معنا که به اشتباه هزینه یک دوره درمان ناباروری را ۷میلیون‌تومان برآورد کردند. درصورتی که درمان ناباروری پیچیدگی‌های متعددی دارد و لازم است سازمان‌های بیمه‌گر با جزئیات خدمات متعدد و فراوان ناباروری آشنا شوند تا بتوانند قیمت‌گذاری واقعی انجام دهند. ضمن آنکه درمان ناباروری از فردی به فرد دیگر متفاوت است و خدمات درمانی با توجه به شرایط جسمی بیماران برای آن‌ها تجویز می‌شود. به عنوان نمونه در آی‌وی‌اف ابزار و داروهایی که برای بیماران دارای وزن ۶۰کیلوگرم استفاده و تجویز می‌شود، با ابزار و داروهایی که برای بیماران دارای وزن ۸۰کیلوگرم استفاده و تجویز می‌شود، متفاوت است.متأسفانه قیمت‌گذاری نادرست خدمات درمان ناباروری از سوی سازمان‌های بیمه‌گر موجب شده با وجود اختصاص بودجه خوب دولت برای درمان ناباروری، این بودجه به‌درستی به دست مردم نرسد

مدیرمرکز فوق‌تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن‌سینا با بیان اینکه مراکز درمان ناباروری به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کرده‌اند بودجه اختصاص یافته برای حمایت از درمان ناباروری به عنوان بسته حمایتی به زوج‌های نابارور، در ابتدای درمان ارائه شود، می‌گوید: با شرایط فعلی، مراکز درمان ناباروری امکان ارائه خدمات ناباروری با دریافت ۱۰درصد هزینه‌ها از بیماران را ندارند.

به گفته وی، درمان ناباروری داری سه جزء است که جزء نخست شامل روش‌های تشخیصی برای درمان ناباروی می‌شود، به این معنا که لازم است زوج‌ها ابتدا برای تشخیص علت ناباروری اقدامات و آزمایش‌های تشخیصی موردنیاز را انجام دهند تا بر اساس نتایج بدست آمده، طرح درمان برای آن‌ها مشخص شود. جزء دوم درمان ناباروری شامل طرح درمان است که می‌تواند در چهار دسته قرار گیرد، دسته نخست شامل درمان دارویی با استفاده از داروهای تزریقی و خوراکی است که با توجه به شرایط بیمار ممکن است داروهای متفاوت با قیمت‌های مختلف برای او تجویز شود، دسته دوم درمان آی‌یوآی است که این روش درمانی برای درصد کمی از بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد و تقریباً در مراکز درمان ناباروری هزینه‌هایی مشابه دارد و سازمان‌های بیمه‌گر می‌توانند قیمت مشخصی برای این روش درمانی تعیین کنند، دسته سوم شامل درمان‌های کلاسیک آی‌وی‌اف می‌شود که این روش درمانی تنوع زیادی دارد و علاوه بر نوع دارو، تعداد و دز داروها و همچنین اقداماتی که در آزمایشگاه‌های جنین‌شناسی برای بیماران انجام می‌شود، از فردی به فرد دیگر متفاوت است و اساساً تفاوت زیادی در قیمت‌ها ایجاد می‌کند و ممکن است از ۳۰میلیون تا ۶۰میلیون تومان متفاوت باشد.

بنابراین، سازمان‌های بیمه باید آمادگی داشته باشند قیمت‌گذاری این خدمات را متناسب با تشخیص متخصصان درمان ناباروری و روش درمانی انجام شده برای بیماران انجام دهند و ۹۰درصد صورت‌حساب خدمات انجام شده برای بیمار را پوشش دهند.

درمان‌های جایگزین از شمول پوشش‌بیمه درمان ناباروری خارج است

دکتر صادقی تبار با اشاره به اینکه درمان‌های جایگزین، نوع دیگر درمان ناباروری است، اظهار می‌کند: خدماتی از جنس پیوند و اهدا؛ نوع چهارم درمان‌های جایگزین برای درمان ناباروری محسوب می‌شوند و طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی، قانون بر رعایت اصول محرمانه این درمان‌ها تأکید کرده‌است و بر اساس قانون، هیچ‌یک از مراکز درمانی اجازه ارائه اسناد مالی مرتبط با این روش درمانی را به سازمان‌های بیمه‌گر ندارند و با توجه به اینکه سازمان‌های بیمه‌گر بدون در اختیار داشتن اسناد مالی نمی‌توانند هزینه درمانی خدمتی را پوشش دهند، عملاً این روش درمانی از شمول پوشش‌های بیمه خارج است و از سال۱۴۰۰ تاکنون راهکار قابل اجرایی برای حمایت بیمه‌ها از درمان‌های جایگزین پیدا نشده است.