«لوسیل» مهم‌ترین ورزشگاه قطر محسوب می‌شود که برای میزبانی از بازی های جام‌جهانی ۲۰۲۲ ساخته شد و در ۱۰ مسابقه، از جمله فینال بین آرژانتین و فرانسه مورد استفاده قرار گرفت. طراحی ورزشگاه لوسیل (Lusail Stadium) را شرکت بریتانیایی «فاستر اند پارتنرز» و مجموعه آمریکایی «پاپولوس» برعهده داشتند. معماری این استادیوم یادآور یکی از ظروف سنتی در عربستان است که در آن خرما سرو می‌شود. همان‌طور که بارها درباره ورزشگاه‌های دیگر دوحه نیز گفته شده، توجه به سنت‌ها، باورها و آداب و رسوم اعراب در تمام مراحل ساخت و معماری ورزشگاه‌های این کشور در نظر بوده و بسیار مهم شمرده شده است. همچنین این ورزشگاه با ظرفیت ۸۸ هزار و ۹۶۶ نفری در مرکز شهر لوسیل قرار گرفته؛ شهری که امکان اسکان حدود ۲۰۰ هزار نفر در خود را دارد.

«لوسیل» چگونه ساخته شد؟

پس از انتخاب قطر به‌عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲، پیشنهادهایی برای طراحی ورزشگاه «لوسیل» ارائه شد که بسیاری از طرح‌ها برای کمیته برگزاری قابل‌قبول نبود. در نهایت، کمیته مزبور طرحی به‌شکل کاسه با الهام از آثار هنری موجود در سراسر جهان عرب را انتخاب کرد.

ساخت استادیوم در سال ۲۰۱۷ آغاز شد و چهار سال طول کشید تا استادیوم تکمیل شود که کمی بیشتر از زمان برنامه‌ریزی‌شده بود. در زمان عقد قرارداد ساخت‌وساز استادیوم لوسیل، رقمی بالغ بر ۷۶۷ میلیون دلار برای احداث آن برآورد شد که برای استادیومی با این مقیاس هزینه بالایی به نظر نمی‌رسید.

با این حال، اقدامات توانمندسازی که در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ انجام شد، جزو قرارداد نبود و در نتیجه هزینه نهایی ساخت‌وساز بالاتر از مقدار برآورد شده بود. این ورزشگاه در اواخر سال ۲۰۲۱ تکمیل شد و افتتاح آن به‌عنوان هشتمین و آخرین استادیوم قطر برای میزبانی مسابقات جام جهانی در ۱۱ اوت ۲۰۲۲ با حضور جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا صورت گرفت.

ویژگی‌های ظاهری و ساختاری ورزشگاه

برخلاف نظر مشاوران که پیشنهاد داده بودند تا جایگاه تماشاگران به سه طبقه تقسیم شود، استادیوم «لوسیل» از دو طبقه اصلی تشکیل شده و هر طبقه از طریق راهروهایی به دو بخش مجزا درآمده است. ضمن اینکه در طراحی این استادیوم باشکوه از تداخل نور و سایه الهام گرفته شده که مشخصه فانوس‌های عربی است.

شکل بیرونی استادیوم به کاسه بسیار غول‌پیکری شباهت دارد که دهانه آن به‌سمت بالا بزرگ‌تر می‌شود. روی نمای آن نیز الگوی مثلثی بسیار دقیق و ظریفی به چشم می‌خورد که درست مانند شکل کاسه‌ای ورزشگاه، از صنایع دستی قطری اقتباس شده است. سقف استادیوم با روکش کابلی نیز طرحی پیچیده دارد و بخش‌های مختلف آن، شکل‌هایی شبیه به الماس به وجود آورده‌اند.

این سقف برترین تکنیک‌های مهندسی و ساخت‌وساز را به رخ می‌کشد و به‌گونه‌ای طراحی شده است تا نه‌تنها نور کافی برای رشد چمن وارد استادیوم شود، بلکه با ایجاد سایه، به تهویه هوا کمک کند و گردوغبار و بادهای گرم را دور نگه دارد. جالب اینکه سقف و کناره‌های منحنی سازه باعث می‌شوند که شعارها و تشویق هواداران بهتر انعکاس پیدا کند.

با تاریکی هوا، سیستم نورپردازی پیشرفته این استادیوم باعث می‌شود که تعامل نور و منافذ نما به حداکثر برسد و برای تماشاگرانی که به‌سمت استادیوم در حرکت هستند، استادیوم مانند یک فانوس عربی به نظر برسد.

جایگاه تماشاگران هم که ظرفیت آن از لحاظ فنی می تواند به ٨۶ هزار برسد، به دو طبقه تقسیم می‌شود. هر یک از آن‌ها دارای یک تقسیم داخلی به نیمه است. این راه حل با هدف ارائه موقعیت بهینه مسیرهای عابر پیاده و مکان برای معلولان است. با همه این ها ظاهرا قرار است گنجایش استادیوم «لوسیل» پس از مدتی به ۴۰ هزار نفر ظرفیت کاهش پیدا کند.

البته بحث کاهش ظرفیت این استادیوم پس از پایان جام‌جهانی هم سر و صدای زیادی برپا کرد، زیرا اعلام شد بیشتر صندلی‌های این ورزشگاه از محل خود جدا شده تا محیط آن تبدیل به جایی برای فعالیت‌ مدارس، باشگاه‌های ورزشی و مراکز سلامت شود. این ورزشگاه همزمان بزرگترین ورزشگاه قطر نیز هست که در جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ میزبان بازی افتتاحیه میان قطر و لبنان بود و طبق برنامه، مسابقه فینال بین قطر و اردن هم در این ورزشگاه برگزار می‌شود.

متین نجفی - خبرنگار تحریریه جوان قدس