تصویری که اقتصاد متعارف از نقش پول در توسعه دارد این است که دولت و بانک مرکزی پول را چاپ میکنند و تورم ایجاد میشود اما در صورت به کارگیری مناسب آن در جهت توسعه زیرساخت، نقش محوری پول در توسعه اقتصاد بازی خواهد کرد و به این ترتیب اثرگذاری مستقیم بر رونق تجارت و اقتصاد ایران ، توسعه زیرساختی کشور، رشد اشتغال و همچنین بدون اثرگذاری بلندمدت بر افزایش تورم است. در کنار این تصویر فعالانه، یک تصویر خنثی از پول نیز وجود دارد که بدون اینکه اثرگذاری سیاستهایی نظیر هدایت اعتبارات بانکی را ببینند؛ افراد معتقد به این تصویر خنثی از پول، صرفا اعتقاد دارند که مقدار پول چاپ شده توسط بانک مرکزی میتواند بر متغیرهای اسمی نظیر قیمتها و دستمزدها تأثیر بگذارد اما بر تولید یا ساختار اقتصاد تاثیری ندارد. این وضعیت منجر به حذف کارکردهای توسعهای خلق پول خواهد شد و با دیدگاه بانک مرکزی توسعهگرا عمیقا فاصله دارد.
دقیقا مبحث اصلی اینجاست که بانک مرکزی در کشور ما میتواند رسالت توسعهای خود را ایفا کند به این صورت که خلق پول صرف تشکیل سرمایه شود و نقطه اصلی اینجاست که بانک مرکزی میتواند نقش توسعهای داشته باشد و مستقیما با اعطای فعالانه خط اعتباری در پروژههای زیرساختی اثرگذار و بازگشت سود بالای سرمایهگذاری نظیر ساخت مسکن با پرداخت وام ساخت به مردم یا ساخت پروژههای نیروگاهی و پتروپالایشگاهی با اعطای اعتبار به مردم جهت خرید سهام این پروژهها مهم میتواند اثرگذاری جدی بر هدایت اعتبارات داشته باشد.
نکته مهم این است که به غیر تعداد محدودی ابرپروژه پیشران اقتصادی، خلق پول نباید در اختیار دولت، تولیدکننده یا پیمانکار پروژه قرار گیرد و بالعکس باید در طرف تقاضا نظیر تقاضاکنندگان مسکن و ساخت مسکن برای آنها، یا تقاضاکنندگان سهام پروژههای زیرساختی سودده کشور نظیر سهام پروژه ساخت پتروپالایشگاهها قرار گیرد و به این ترتیب تولید به جای بدهکاری به بانک، با تضامین مشخصی به پیمانکاری پروژه خواهد پرداخت.
از همین رو است که نقش بانک مرکزی در هدایت اعتبارات بانکی بسیار پررنگ خواهد شد. نقش مولد خلق پول شبکه بانکی با محوریت نقش توسعهای بانک مرکزی در زمینه هدایت اعتبارات بانکی اصلیترین بستر برای تحقق توسعه اقتصادی با حاکمیت ریال است. در این مدل با اعطای تسهیلات به بخشهای پیشران و با ارزش افزوده بالای اقتصادی نظیر ساخت مسکن و کشاورزی، زمینه رشد اقتصادی و اشتغالزایی فراهم خواهد شد. از طرف دیگر با توجه به رابطه مقداری پول، با هدایت خلق پول به سمت تولید و رشد تولید، دیگر شاهد افزایش تورم از محل رشد خلق پول نخواهیم بود.



نظر شما