روزنامه هم‌میهن در سرمقاله خود در واکنش به تصادف اتوبوس دانش‌آموزان کرمانی نوشت: از مدتی پیش، مجموعه‌ای از نهادهای مرتبط با حمل‌ونقل و تصادفات با حمایت وزارت بهداشت، کمپینی به نام «نه به تصادف» را راه‌اندازی کرده‌اند. اگر بخشی از توجه و منابعی که صرف فرزندآوری می‌شود به کاهش مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات اختصاص می‌یافت، نتایج بهتری حاصل می‌شد.
ایران از نظر مرگ‌ومیر تصادفات در رتبه‌های بالای جهان قرار دارد و در سال‌هایی تعداد کشته‌ها به ۲۸ هزار نفر رسید. برنامه‌هایی برای کاهش این رقم اجرا شد و تا سال ۱۳۹۵ تعداد تلفات به ۱۵ هزار و ۹۳۲ نفر کاهش یافت، اما با بروز مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها، کاهش کیفیت خودروها، عدم ترمیم جاده‌ها و کاهش نظارت، از سال ۱۳۹۶ روند صعودی تلفات دوباره آغاز شد و در سال گذشته به بیش از ۲۰ هزار نفر رسید.
علاوه بر تلفات جانی، حدود ۱۵ برابر این تعداد مصدوم داریم که بسیاری از آن‌ها دچار معلولیت می‌شوند. این وضعیت خسارات اقتصادی بزرگی به کشور وارد می‌کند که حداقل ۲/۲ درصد و حداکثر تا ۷/۹ درصد تولید ناخالص داخلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر خسارات غیرمستقیم نیز محاسبه شوند، این تأثیر حتی بیشتر خواهد بود.
سوال اساسی این است که چرا تصادفات در ایران زیاد است و چرا فرآیند کاهش تلفات متوقف شده است؟ درحالی‌که برای فرزندآوری سیاست‌های مختلفی اجرا می‌شود، توجه کافی به این معضل نمی‌شود. عوامل اصلی تصادفات شامل کیفیت پایین جاده‌ها، ایمنی نامطلوب خودروها، ضعف نظارت بر رانندگی، فرهنگ رانندگی، مقررات بیمه‌ای و مشکلات اقتصادی است. کاهش کیفیت خودروهای داخلی، عدم نگهداری مناسب، فرسودگی لاستیک‌ها و ترمزها و نبود ترمیم جاده‌ها از مهم‌ترین مشکلات هستند. همچنین، رانندگان وسایل حمل‌ونقل عمومی و باربری برای جبران کاهش درآمد، بیش از حد مجاز کار می‌کنند و خستگی آن‌ها باعث افزایش تصادفات می‌شود.
بیشترین خسارت این وضعیت متوجه جوان‌ترین اقشار جامعه است؛ دانش‌آموزان، دانشجویان و سربازان. نمونه‌هایی از این فجایع شامل واژگونی اتوبوس سربازان در پلدختر و تصادف اتوبوس حامل دانش‌آموزان در کرمان است. همچنین، یکی از تصادفات مشهور، سانحه‌ای بود که جان ۷ نخبه تیم ریاضی کشور را گرفت و مریم میرزاخانی، که بعدها استعداد علمی او جهانی شد، به‌سختی از آن نجات یافت.
در آخرین مورد، روز پنجشنبه در کرمان، دو اتوبوس حامل دانش‌آموزان نخبه به اردو می‌رفتند که یکی از آن‌ها به دلیل نقص فنی و بریدن ترمز واژگون شد و باعث کشته شدن چهار دانش‌آموز و چند سرنشین دیگر شد. این اتفاق داغی تازه بر دل خانواده‌هایی گذاشت که فرزندانشان را برای کنکور آماده می‌کردند.
با پایان تعطیلات نوروزی، آیا کمپین «نه به تصادف» اقدامی جدی برای کاهش این تلفات انجام خواهد داد؟ به نظر می‌رسد که با وجود تأثیر عمیق تصادفات بر زندگی مردم، جلب حساسیت مسئولان برای اقدام پایدار در این زمینه، به‌ویژه در شرایط اقتصادی و تحریمی، بسیار دشوار است.
نظر شما