روزنامه اعتماد طی یادداشتی در واکنش به سفر وزیر خارجه روسیه، به ایران نوشت: این سفر در شرایطی انجام می‌شود که مردم ایران نسبت به اهداف این سفر و تعاملات روسیه با آمریکا حساس هستند. گمانه‌زنی‌هایی درباره این سفر وجود دارد، از جمله اطمینان‌بخشی به ایران درباره عدم تأثیر مناسبات روسیه و آمریکا بر روابط ۲ کشور، تا احتمال استفاده از ایران به‌عنوان وجه‌المصالحه در معاملات روسیه و آمریکا. برخی تحلیلگران معتقدند که هدف این سفر، کنترل سطح تنش ایران و آمریکا از طریق حل مسائل هسته‌ای است. مردم امیدوارند که روسیه در این شرایط حساس، منافع ایران را در اولویت قرار دهد.
در پی تحولات اخیر، بازدارندگی خارجی ایران آسیب دیده اما تأثیر چندانی بر ژئوپلیتیک ایران در منطقه ندارد. ایران و روسیه دارای روابط طولانی‌مدت و حوزه‌های تمدنی و امنیتی مشترک هستند. روسیه کشوری تأثیرگذار در سازمان‌های بین‌المللی است و ایران با تکیه بر قدرت نرم و سخت خود، در منطقه نقش مهمی ایفا می‌کند. همکاری نظامی ایران و روسیه مشابه همکاری‌های نظامی دیگر کشورها است و به معنای همراهی ایران با روسیه در جنگ اوکراین نیست. اما تبلیغات اوکراین برای کسب تسلیحات بیشتر از غرب، هزینه‌هایی برای سیاست خارجی ایران ایجاد کرده است. ایران همواره بر حل مسالمت‌آمیز جنگ تأکید داشته، اما اروپا با طرح ادعاهایی، تحریم‌های زیادی علیه ایران اعمال کرده است.
ایران خواهان پایان جنگ روسیه و اوکراین با در نظر گرفتن دغدغه‌های امنیتی روسیه و جلوگیری از گسترش ناتو است. در حالی که خوانش‌های روسیه و آمریکا درباره آتش‌بس متفاوت است، روش روسیه موجب نزدیکی تسلیحات ناتو به مرزهایش شده است. هرگونه توافقی که موجب رویارویی اروپا و روسیه شود، می‌تواند توازن منطقه‌ای و بین‌المللی را بر هم بزند و منطقه را به بشکه باروت تبدیل کند.
سیاست خارجی ترامپ بر کاهش هزینه‌ها، سپردن مدیریت خاورمیانه به اسرائیل و مهار چین متمرکز است. روسیه باید اهداف ترامپ در نزدیکی به روسیه را درک کند، زیرا چین نیز در این معادله بیکار نخواهد نشست. در عین حال، اعتماد به ترامپ ریسک بالایی دارد، چرا که سیاست خارجی آمریکا به‌طور کلی ضد روسیه است. اگرچه پایان جنگ اوکراین به نفع روسیه است، اما نزدیکی سریع و پرابهام مسکو و واشنگتن باید کمترین تأثیر منفی را بر منطقه داشته باشد. ایران باید از هم‌اکنون نیازهای امنیتی و نظم مطلوب خود را در سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی مدنظر قرار دهد.
روسیه همواره برای جلوگیری از هژمونی آمریکا در خاورمیانه، قفقاز و آسیای مرکزی به ایران نزدیک شده است. پس از انقلاب اسلامی، این کشور از بی‌اعتمادی ایران به آمریکا بهره برده و جبهه جنوبی خود را امن کرده است. ایران انتظار دارد که روسیه، به عنوان یک شریک راهبردی، در جریان تعاملات خود قرار دهد. ایران نیز همواره چین و روسیه را در جریان مذاکرات هسته‌ای و رفع تحریم‌ها قرار داده و این همکاری سه‌جانبه باید تقویت شود.
بعید است که این سفر تنها برای تقویت روابط دوجانبه باشد. اگر لاوروف حامل پیامی از سوی آمریکا درباره مسائل هسته‌ای و ترتیبات منطقه‌ای باشد، باید در نظر داشت که خاورمیانه مشکل اشغالگری دارد که با ایده‌های ترامپ حل نمی‌شود. مهم‌ترین چالش ایران و آمریکا موضوع هسته‌ای است. خروج ترامپ از برجام به پیشرفت‌های هسته‌ای ایران منجر شد اما خسارات زیادی برای مردم ایران داشت. مردم ایران برجام را به‌عنوان یک رویکرد بین‌المللی پذیرفتند اما خروج آمریکا از آن باعث ناامیدی شد. در هرگونه مذاکره جدید، این خسارات باید در محاسبات گنجانده شود، زیرا ترامپ ممکن است بار دیگر در پی تحمیل نظرات خود باشد، نه مصالحه واقعی.
نظر شما