اکنون گزارشهای اطلاعاتی عراق هشدار میدهند کشورشان میتواند هدف بعدی حملات رژیم صهیونیستی باشد. اما آنچه بیش از همه جلب توجه میکند، نقش ایالات متحده آمریکا در آمادهسازی زمینه برای این حملات است؛ بهویژه با تصمیم اخیر واشنگتن مبنی بر قرار دادن چهار گروه شبهنظامی عراقی در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی (FTO) با ادعای اینکه این گروهها تحت حمایت ایران هستند.
بر اساس گزارش رسانههای محلی کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق، دستگاههای اطلاعاتی و امنیت ملی این کشور گزارشی جامع را در اختیار محمد شیاع السودانی، نخستوزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح گذاشتهاند که در آن هشدارهای جدی درباره احتمال حمله قریبالوقوع اسرائیل به خاک عراق مطرح شده است.
پیشزمینه حمله به قطر و گسترش تهدید منطقهای
به گفته تحلیلگران، حمله هوایی اسرائیل به دوحه، پایتخت قطر که منجر به کشته شدن پنج عضو حماس و یک نیروی امنیتی قطری شد، نشانهای از تغییر رویکرد تلآویو در مقابله با گروههای مقاومت در خاورمیانه است. این حمله که نخستین حمله مستقیم اسرائیل به قطر محسوب میشود، پیام روشنی به کشورهای حوزه خلیجفارس ارسال کرد که هیچ نقطهای در این منطقه از گزند تلآویو در امان نیست.در سایه این تحولات، نام عراق که هم از جایگاه ویژهای در محور مقاومت برخوردار است و هم به لحاظ جغرافیایی در موقعیتی حساس قرار دارد که میتواند به نقطهای کلیدی در هرگونه رویارویی منطقهای تبدیل شود، بهعنوان هدف بالقوه بعدی مطرح شده است.
پیشینه فشارهای آمریکا به دولت عراق
در گذشته، آمریکا فشارهای زیادی بر دولت عراق وارد کرده بود تا گروه الحشدالشعبی را منحل کند یا دستکم قدرت آن را کاهش دهد. اما عراق زیر بار این فشارها نرفت. دلیل این مقاومت واضح است؛ الحشدالشعبی درواقع بخشی از ساختار رسمی نیروهای مسلح عراق بوده و هرگونه اقدام مستقیم علیه این گروه به معنای دخالت و تضعیف حاکمیت ملی عراق و ارتش این کشور است. بنابراین بغداد نمیتوانست بهسادگی اجازه چنین کاری را بدهد، بدون اینکه ساختار امنیتی و سیاسی خود را تضعیف کند.
اما اکنون با اقدام جدید آمریکا مبنی بر قرار دادن چهار گروه شبهنظامی دیگر عراقی در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی، واشنگتن به دنبال ایجاد راهی برای توجیه هرگونه حمله اسرائیل به این گروهها و به نوعی، حمله به عراق است، بدون اینکه مستقیماً الحشدالشعبی یا ارتش عراق هدف قرار گیرد. این تاکتیک، به آمریکا و اسرائیل امکان میدهد حاکمیت عراق را کمتر به چالش بکشند و حملات را با عنوان مقابله با تروریسم و مبارزه با گروههای تروریستی توجیه کنند.
اهداف حمله اسرائیل به عراق؛ تضعیف محور مقاومت
تحلیلگران معتقدند هدف اصلی اسرائیل از حمله به عراق، درواقع ضربه زدن به محور مقاومت است که عراق بخش کلیدی آن محسوب میشود. به نوشته گاردین، برخلاف لبنان که نفوذ ایران بیشتر در قالب گروههای غیردولتی است، ایران در هر دو سطح دولتی و غیردولتی عراق نفوذ قابل توجهای دارد. الحشدالشعبی به عنوان بازوی شبهنظامی تحت حمایت ایران در عراق، نقشی تعیینکننده در این محور ایفا میکند. از این رو اسرائیل به دنبال تضعیف این محور است تا نفوذ ایران در عراق و به تبع آن در منطقه را کاهش دهد.
اهمیت جغرافیایی و استراتژیک عراق
عراق با موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود و نزدیکی به کشورهای مهم منطقهای میتواند نقطهای تعیینکننده در معادلات امنیتی خاورمیانه باشد. الحشدالشعبی و سایر گروههای مورد حمایت ایران با توان موشکی و پهپادی نقش بازدارندهای برای ایران ایجاد میکنند و این در شرایطی که تهران بارها هشدار داده در صورت حمله به متحدان خود واکنش سختی نشان خواهد داد، عراق را میتواند به کانون تنشهای شدید تبدیل کند.
پیامدها و چشمانداز آینده
گزارشهای امنیتی عراق نشان میدهد این کشور در حال آمادهسازی سامانههای دفاع هوایی پیشرفته است تا بتواند در مقابل هرگونه تجاوز احتمالی مقاومت کند. با این حال، پیچیدگیهای ژئوپلیتیکی و تنشهای رو به رشد در منطقه، عراق را در معرض خطر تبدیل شدن به میدان نبرد گستردهتر قرار داده است.
حمله اخیر اسرائیل به قطر و تهدیدات مکرر علیه عراق، نمایانگر تغییر جهتی جدی در سیاست منطقهای تلآویو است؛ تغییری که احتمالاً با حمایت و همسویی کامل آمریکا انجام میشود و میتواند خاورمیانه را وارد فازی پیچیدهتر و خطرناکتر کند.
تحولات اخیر نشان میدهد عراق به عنوان یکی از نقاط حساس محور مقاومت و همچنین منطقه، در آستانه ورود به دور جدیدی از تنشهای نظامی است که پیامدهای آن میتواند فراتر از مرزهای این کشور باشد. این وضعیت، ضرورت اتخاذ راهکارهای سیاسی و دیپلماتیک را برای جلوگیری از گسترش درگیریها بیش از پیش برجسته میکند.
نظر شما