از جمله این شهرها اردکان یزد است که از سال ها قبل با هدف توسعه صنعتی ، رشد قارچ گونه و استقرار نامتوازن و متراکم صنایع آلاینده در ضلع غربی و شمال غربی شهرستان اردکان شروع شد و تجمع بیش از حد انها در حال حاضر اردکان را به یکی از آلوده ترین دشت‌های آلوده کشور تبدیل کرده است.

چندی قبل نیز یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه یزد از خطر پنهان گسترش سرطان در این استان و به ویژه شهرستان اردکان پرده برداشته و عامل اصلی این مساله را ناشی از آلودگی های پنهان و به معنای بهتر رشد فزاینده آلودگی های صنعتی مانند PM۲.۵، فلزات سنگین و ترکیبات فرّار آلی عنوان کرده است.

داوود عندلیب اردکانی با بیان اینکه این موضوع باید یک زنگ خطر جدی برای مسئولین اردکان باشد، خاطرنشان می کند: تحلیل آمارهای ارائه شده در حوزه ساختاری به ویژه به لحاظ مهاجرت و اختلال در توازن جمعیتی حاکی از این است هر چند طی ۱۰ سال گذشته جمعیت اردکان به دلیل مهاجران غیربومی صنعتی‌محور که عموماً به دلایل اقتصادی به این دیار مهاجرت کرده‌اند، بیش از دو برابر شده اما زیرساخت سلامت، پایش و محیط زیست در این شهرستان به طور هم‌زمان توسعه نیافته است.

وی نبود پایش عمومی و انتشار عمومی داده‌های زیست‌محیطی که باعث شده اثرات این آلاینده‌ها در ذهن مردم جدی گرفته نشود نیز انتقاد داشته و می افزاید: در صورتی که خطر پنهان آلودگی های صنعتی جدی گرفته نشود تبعات ان از حوزه اردکان فراتر رفته و منجر به بحران های عمومی خواهد شد.

لحاظ نشدن پیوست های محیط زیستی

نائب رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه سال ها است که نفس کشیدن برای مردم اردکان به یک رویا دست نیافتنی تبدیل شده است و ریه های آنها از فلزات سنگین و غبارهای آلوده صنعت پر شده است، می گوید: اردکان شهر کویری با بارش بسیار پایین می باشد به طوری که میزان بارندگی در این دشت از میزان متوسط کشوری نیز کمتر است از این رو دارای رطوبت بسیار پایین و خشکی بالایی می باشد.

مصطفی پور دهقان در ادامه گفتگو با خبرنگار قدس می افزاید: به دلیل آنکه اردکان یکی از قطب های معدنی کشور می باشد از دو دهه قبل با هدف توسعه صنایع معدنی و فولادی در این شهرستان ، واحدهای صنعتی به طور فزاینده ای در این دشت شکل گرفتند و از روزی که جهش صنعتی در این شهرستان اغاز شد متاسفانه پیوست های محیط زیستی و پیوست های سلامت انسانی در واحدهای صنعتی اجرا نشدند و این مساله باعث شده است دشت اردکان به مهریز که شهرهای اردکان، میبد ، اشکذر ، یزد و مهریز را در برمی گیرد و حدود ۸۵درصد جمعیت استان یزد را شامل می شوند به عنوان یکی از آلوده ترین دشت های ایران شناخته شود .

وی با بیان اینکه در فاصله اردکان به یزدکه حدود ۶۰کیلومتر می باشد بالغ بر ۲۰۰ واحد صنعتی از جمله ۷۰واحد کاشی و سرامیک، ۳۵ واحد تولید فولاد ، بزرگترین واحد تولید شیشه کشور و بسیاری از صنایع معدنی دیگر مستقر می باشد ، تصریح می کند: از زمان آغاز مجلس دوازدهم تمام سعی ما بر این بوده است که در ابتدا از راه اندازی هرنوع صنعت جدید در منطقه جلوگیری کنیم و با ابزارها و اختیارات قانونی که داشتیم همه مجوزهای کاغذی که در دست سرمایه گذاران بود باطل شدند و در این مسیر در برابر فشارهای مدیران دستگاه های اجرایی که به دنبال توسعه صنعتی بیشتر در این محور بودند مقاومت کردیم.

نماینده اردکان در مجلس شورای اسلامی ادامه می دهد : با کمک دادستان های این پنج شهرستان پایش صنعتی و محیط زیستی واحدهای صنعتی در دستور کار قرار داده شد و واحدهای متخلف به مراجع قضایی معرفی و برای اصلاح الایندگی بازه های زمانی برای انها تعیین شد و بسیاری از واحدهای صنعتی ملزم به پایش و اعلام انلاین الایندگی و نصب فیلتراسیون های به روز شدند تا جلو فرار دود و آلاینده های واحدهای خود را بگیرند .

مکاتبه با رئیس جمهور

پوردهقان با اشاره به اینکه حتی بحث آلایندگی این دشت به گونه ای بوده است که در جلسه با رئیس جمهور محترم نیز این مساله مطرح و جلسات تخصصی نیز با رئیس سازمان محیط زیست کشور پیرامون این مساله برگزار شده است، خاطرنشان می کند : طی تذکر کتبی و مکاتبه رسمی به رئیس جمهور محترم و چهار وزیر دولت چهاردهم این مساله به عنوان یک موضوع اولویت دار و بحرانی برای مردم این پنج شهرستان مطرح و درخواست تشکیل کارگروه اضطرار برای این موضوع نیز عنوان گردید که انتظار می رود دولت سریعتر درباره این مساله تصمیم گیری کند.

وی با اشاره به اینکه آلودگی زیست محیطی شهرستان اردکان و بسیاری از شهرهای استان یزد ایینه عبرتی برای توسعه صنعتی در سطح کشور هستند که پیوست های محیط زیستی را رعایت نکرد ، خاطرنشان می کند: ذات برخی از واحدهای صنعتی نظیر واحدهای فولادی ایجاد آلایندگی است و عمده آلایندگی دشت اردکان بر حسب پژوهشی که اخیرا انجام شد نیز متوجه این صنایع می باشد .

عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی تصریح می کند: در ابتدای استقرار واحدهای صنعتی در این منطقه، مدیران دستگاه های اجرایی تجربه حضور چنین واحدهایی را نداشته و با میزان الایندگی آنها در مواردی نظیر واحدهای فولادی اشنایی چندانی نداشته اند و اولویت اول آنها ایجاد اشتغال بوده است . در سطح کلان نیز یک نقشه و آمایش سرزمینی در کشور وجود نداشته است که این مساله باعث شده است مثلا واحدهای فولادی که پر اب ترین واحد صنعتی هستند در وسط دشت اردکان که مردم برای تامین آب شرب خود با مشکل مواجه بوده و درگیر مسائلی نظیر قنات هستند راه اندازی می شود که البته تنها منوط به اردکان نمی باشد و این مساله در بسیاری از استان های صنعتی از جمله اصفهان، کرمان و خراسان رضوی نیز رخ داده است.

صدور مجوز بیش از حد واحدهای صنعتی

نماینده اردکان در مجلس شورای اسلامی ادامه می دهد: درباره موضوع مسئولیت اجتماعی نیز واحدهای صنعتی و معدنی کم کاری کردند و به جز همراهی در چند مورد مدرسه سازی و کمک به ساخت فاز دوم بیمارستان اردکان که یک بیمارستان هشت طبقه می باشد و در حد و اندازه سودهای کلانی که کسب می کنند در این زمینه هزینه نکردند و انتظار می رود استانداران محترم واحدهای صنعتی را ملزم کنند تا در زمینه توسعه زیرساخت های درمانی و بهداشتی و رشد تجهیزات مربوط به حوزه سلامت مردم تلاش کنند .

پور دهقان می افزاید: در اردکان دو ایستگاه پایش آلایندگی وجود دارد که یکی از انها در داخل شهر و مورد دیگر نیز در فاصله ۳کیلومتری اردکان قرار دارد که PM۲.۵ و PM ۱۰ و گازها را نشان می دهند که متاسفانه برخی از تجهیزات این دستگاه ها دچار ایراد بود که پیرامون انها تذکراتی به مدیرکل محیط زیست استان یزد داده شد تا هرچه سریعتر این تجهیزات را اصلاح کنند و یک تابلو سنجش آلایندگی در داخل شهر اردکان نیز وجود دارد که متاسفانه به صورت کجدار و مریز فعال می باشد .

وی در ادامه با اشاره به اینکه اصلاح شرایط فعلی که الودگی های صنعتی بر شهرستان های استان یزد چمبره زده کار بسیار سختی شده است و از طرفی همچنین تعداد مجوزها برای این منطقه برای واحدهای صنعتی بیشتر از حد مجاز بوده است که اثرتجمعی الاینده های آنها باعث فشار به محیط زیست شده است ، می گوید: .از طرفی دستگاه محیط زیست نیز به عنوان یکی از مقصران اصلی این مساله می باشد زیرا به عنوان متولی در صدور مجوزها باید سخت گیری های بیشتری را انجام می داده است و درزمینه نوع دستگاه ها، فاصله استقرار آنها از مناطق مسکونی ، فیلتراسیون انها و مسائلی که باعث می شده است میزان تخریب محیط زیستی انها کاهش پیدا کند را انجام می داده است .

اصلاح ماده ۱۱ قانون هوای پاک

نماینده اردکان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نبود سند امایش و توسعه در کشور از جمله استان یزد یکی از علل دیگر بروز این مساله در شهرستان اردکان می باشد، خاطرنشان می کند: استقرار واحدهای صنعتی در دشت اردکان به صورت یک مدل غیرکارشناسی انجام شده اند و شرایطی را بوجود آورده است که نمی توان بالغ بر ۲۰۰واحد صنعتی که حجم بالایی از اشتغال را در برمی گیرند را جابه جا کرد و نه می توان در برابر این حجم از آلایندگی منفعل بود.

نائب رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در این فراکسیون به دنبال اصلاح قوانین محیط زیستی، برخوردهای بازدارنده با واحدهای صنعتی که مسائل محیط زیستی را رعایت نمی کنند و اولویت قرار دادن مساله سلامت مردم هستیم، یادآور می شود:

در مجلس شورای اسلامی طرحی را در جهت اصلاح ماده ۱۱ قانون هوای پاک اعلام وصول کرده ایم که بر مبنای ان جایگاه محیط زیست را در استان ها قوی تر نماید زیرا یکی از معضلاتی که سبب شده است این حجم از واحدهای صنعتی با آلایندگی بالا در استان یزد و یا سایر استان های صنعتی مستقر شده اند این مساله می باشد که وقتی محیط زیست با استقرار یک واحد صنعتی و الاینده مخالفت می کند در قانون کمیسیونی تعریف شده است که موضوع در این کمیسیون با حضور استاندار و چند مدیر از دستگاه های مختلف درباره نظر محیط زیست که یک موضوع تخصصی می باشد بحث و بررسی کنند که اصلاحیه این ماده به این کمیسیون ایراد وارد می کند زیرا موضوع محیط زیست یک مساله تخصصی است و نظر متولی آن باید به عنوان مرجع شناخته شود.