ارسلان محمدی کارشناس اقتصادی در گفت و گو با قدس آنلاین خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات بزرگ تجارت خارجی ایران، در زمینه وابستگی بیش از حد به درهم امارات است. در بسیاری از تعاملات مالی ایران با چین، هند و حتی روسیه، همچنان درهم بهعنوان ارز تسویه مورد استفاده قرار میگیرد؛ یعنی بزرگترین شرکای تجاری ایران نیز نه بر پایه ارزهای ملی، بلکه از طریق امارات با ما تعامل دارند.
وی افزود: این روند، علاوه بر هزینههای اضافی انتقال پول و تبدیل ارز، ایران را در معرض محدودیتهای بانکی ناشی از فشارهای خزانهداری آمریکا قرار میدهد. مختلشدن موقتی تبادلات بانکی با امارات طی ماههای اخیر نشان داد که وابستگی به یک گلوگاه مالی کوچک، میتواند تجارت کلان کشور را به مخاطره بیندازد.
نقشه واردات ایران نیازمند بازآرایی اساسی است
وی با بیان اینکه بانک مرکزی چین بهتازگی اعلام کرد که سامانه جدید تسویه بینالمللی یوآن دیجیتال چین با قابلیت تسویه آنی در کمتر از ۱۰ ثانیه و کارمزدی بسیار کمتر از سوئیفت را با موفقیت راهاندازی کرده است افزود: پیوستن کشورها به این شبکه در حال افزایش است و این تحول، فرصت کمنظیری برای کشورهایی مانند ایران فراهم کرده تا تجارت خود را از سلطه دلار و ارزهای واسط خارج کنند. با توجه به اینکه چین بزرگترین شریک تجاری ایران است، بهرهگیری از این سامانه میتواند بنیاد تجارت خارجی کشور را دگرگون کند. بهرهگیری از سامانه تسویه جدید چین هم وابستگی ایران به درهم را کاهش خواهد داد و تحریمهای بانکی غرب را خنثی خواهد کرد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به لزوم تطابق نقشه تجارت خارجی ایران نیز گفت: در کنار این تحول، نقشه واردات ایران نیز نیازمند بازآرایی اساسی است. لازم است سهم واردات از امارات کاهش یافته و کالاهای چینی یا سایر کالاهای وارداتی، مستقیماً از طریق بنادر خود ایران یا بنادر کشورهای همسو همچون گوادر پاکستان و فاو عراق وارد کشور شوند.
به گفته وی، این اقدام علاوه بر کاهش هزینههای تجارت، ریسک مسدودسازی مسیرهای ورودی کالا توسط یک کشور ثالث را از میان میبرد و تجارت خارجی ایران را از چنبره سیاستهای متغیر امارات خارج میسازد.
مسیر تبدیل تجارت از پیشبینیپذیر به بازدارنده
وی تاکید دارد: در سطح راهبردی، تطابق نقشه تجارت خارجی باید ستون اصلاحات باشد؛ یعنی کشور بهجای تبدیل ارز و نقلوانتقال از طریق واسطها، از همان کشورهایی که مقصد صادرات هستند، واردات انجام دهد. ترکیب این راهبرد با پیمانهای پولی دوجانبه و توسعه تجارت پایاپای، زمینه را برای حذف نقش درهم و دلار در جریان تجارت ایران فراهم میکند. این تحول، بهویژه در حوزه کالاهای اساسی همچون غلات، نهادههای دامی و دارو، یک سپر امنیتی مستحکم ایجاد خواهد کرد.
وی گفت: استفاده از یوآن دیجیتال و پیامرسان مالی چینی بهعنوان زیرساخت موازی سوئیفت، میتواند یکی از ابزارهای مهم ایران برای مصونسازی تبادلات مالی از تحریمها باشد. با اتصال زیرساختهای بانکی ایران به این شبکه، تسویه مستقیم با چین و حتی کشورهای عضو بریکس و شانگهای ممکن شده و وابستگی ساختاری به نظام مالی غرب بهسرعت کاهش مییابد. این مسیر، تجارت ایران را از حالت آسیبپذیر و پیشبینیپذیر به یک مدل مقاوم، مستقل و بازدارنده تبدیل میکند.
نظر شما