هفتمین پیش‌نشست بین‌المللی کنگره جهانی حضرت رضا (ع)، سه‌شنبه ۲ دی‌ماه ۱۴۰۴ در شهر بیروت با حضور جمعی از اندیشمندان ادیان ابراهیمی برگزار شد.

در این نشست دکتر زینب مهنا، دکترای فکر اسلامی معاصر، سخنرانی خود را با موضوع «گفت‌وگوی ادیان و سیره امام رضا (ع)» ارائه داد و با طرح پرسش‌هایی درباره اهمیت لبنان و نام امام رضا (ع) و حضرت مسیح (ع)، بر ضرورت گفت‌وگوی بین ادیانی با الهام از مناظرات امام رضا (ع) تأکید کرد.

وی با اشاره به کم‌توجهی به مبانی گفت‌وگوی امام رضا (ع) در عرصه بین ادیانی، یادآور شد: گاهی ما از ترس ناراحت کردن دیگران، میلی به ارائه مبانی خود نداریم، درحالی‌که همه مسئول هستیم. هرچند ما در بین ادیان ابراهیمی مشترکاتی داریم؛ اما در مورد غیر مشترکات هم باید پایبند به مناظره باشیم.

دکتر مهنا، مناظره امام رضا (ع) با جاثلیق را نماد تعقل و حفظ ارزش‌های اخلاقی در گفت‌وگو دانست و افزود: این مناظرات، الگویی برای مسلمانان در تعامل با دیگر ادیان است.

وی ادامه داد: امام رضا (ع) با حفظ ارزش‌های اخلاقی در هنگام مناظره با ادیان دیگر موضع خود را حفظ و بیان می‌کردند و همین امر باعث نورافکنی در میان مسلمانان بود.

لزوم انطباق مفهوم کرامت انسانی با شرایط زمانه

دکتر طلال عتریس، استاد دانشگاه و پژوهشگر علوم اجتماعی تربیتی و سیاسی، نیز در این نشست، بر ضرورت بازتعریف «کرامت انسانی» در جهان معاصر با الهام از سیره رضوی و نقد تمدن غربی تأکید کرد.

وی، ایده‌محوری این کنگره بزرگ را پیوند با مفهوم کرامت انسانی دانست و افزود: تنوع نقش‌ها به معنای تغییر رفتارها و سلوکیات است، حتی اگر اولویت‌ها میان افراد متفاوت باشد، هدف نهایی یکی است.

دکتر عتریس، با اشاره به لزوم انطباق مفهوم کرامت انسانی با شرایط زمانه، تأکید کرد: باید روشن شود چه بلایی سر کرامت انسان آمده که توسط تمدن غربی به چنین وضعیتی دچار شده است.

او بررسی دیدگاه امام رضا (ع) درباره کرامت انسان را در کنار نقد غرب، راهگشای ارائه فکری نوین از تقاطع نگاه اسلامی و غربی دانست.

تولید گفتمان مقاومت متأثر از اندیشه امام رضا (ع) است

دکتر زینب محمدکاظم، دکترای زبان‌شناسی و ترجمه در ادامه این نشست به تبیین موضوع «عدالت رضوی» پرداخت و گفت: مکتب سیاسی امام رضا (ع) بر شکل‌گیری گفتمان مقاومت و نقش آن در ظهور چهره‌هایی، چون امام خمینی (ره) تأثیرگذار بود.

وی با اشاره به تشابه بین مکتب سیاسی و دینی امام رضا (ع)، تأکید کرد: اندیشه امام رضا (ع) بر تولید گفتمان مقاومت اثر گذاشت و این تأثیر، زمینه‌ساز شکل‌گیری جریان مقاومت در ایران و ظهور شخصیت‌هایی مانند امام خمینی (ره) شد.

دکتر محمدکاظم افزود: این مکتب، موجب تولید جریان‌های سیاسی متنوعی نیز شد.

وی محور اصلی سخنرانی خود را «عدالت رضوی» عنوان کرد و افزود: هدف ما نشان‌دادن ارتباط بین عدالت بشری از منظر امام رضا (ع) با رویدادهایی، چون هفت اکتبر است تا تبیین شود که مسئله عدالت، مستقیماً با مفهوم انسانیت گره‌خورده است.

آیینه شکسته خرد؛ پرسش از درک امروزین سخن حضرت مسیح (ع) و امام رضا (ع)

دکتر خضر نبها، استاد فلسفه و کلام، نیز دیگر سخنران این رویداد، با بیانی شاعرانه انسان را آیینه‌ای خواند که گاه انعکاس افکارش به شکستن خود می‌انجامد.

وی با تشبیه انسان به آیینه، به رابطه تعقل و خود شکستنی اشاره کرد و با بیانی ادبی و فلسفی، انسان را به آیینه‌ای تشبیه کرد که گاه انعکاس افکارش به «شکستن خود» می‌انجامد.

دکتر نب‌ها در ادامه با طرح پرسشی ژرف افزود: آینه هرکس چیست؟ اگر امروز حضرت مسیح (ع) سخن می‌گفت، آیا کلام او را کامل می‌شنیدیم؟ و اگر امام رضا (ع) اینجا حاضر بودند، آیا خردمندان جمع، سخن ایشان را درک می‌کردند؟

او با اشاره به شهادت حضرت امام رضا (ع) یادآور شد: اگر حضرت عیسی نبی به صلیب کشیده نمی‌شد و امام رضا (ع) به شهادت نمی‌رسیدند چه می‌شد؟ اینها مصداقی از «شکست آینه‌ها به دست خود انسان» است.

وی در پایان به ناتوانی انسان معاصر در سنجش ارزش‌ها و حرکت الهی این شخصیت‌ها اشاره کرد.

گفتنی است: هفتمین پیش‌نشست بین‌المللی کنگره جهانی حضرت رضا (ع) در بیروت با حضور محمدرضا مرتضوی، رایزن فرهنگی ایران در لبنان و اندیشمندان ادیان ابراهیمی در مرکز توسعه محلی شهرداری حارة حریک، نزدیک کلیسای مار یوسف برگزار شد.

این نشست به‌صورت زنده از پایگاه رسمی کنگره جهانی امام رضا (ع) به نشانی gcir.razavi.ir پخش شد.