قدس؛ برای افرادی که رویارویی تلویزیونی دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی در دفتر کاخ سفید را مشاهده کردند صرف نظر از موضعی که آنها در مورد جنگ روسیه و اوکراین داشتند، احتمالاً شوکه کننده بود؛ دیداری که هرچند به یک نزاع تمام و کمال تبدیل نشد اما فاصله چندانی هم با آن نداشت.

پیش از این احتمال اینکه جلسه ترامپ و زلنسکی با حاشیه‌های همراه باشد ممکن به نظر می رسید، اما حضور جی دی ونس جنجالی شدن این دیدار را تضمین کرد.

لحظه انفجار جلسه زمانی رخ داد که زلنسکی کارآمدی تلاش‌های دیپلماتیک با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را با این جمله که در طول تاریخ ، روسیه شرایطی را پذیرفته که بعداً آنها را نقض کرده زیر سوال برد.

زلنسکی در کاخ سفید هشدار داد که ممکن است ایالات متحده هنوز این تهدید را احساس نکرده باشد، اما در آینده آن را احساس خواهد کرد. در این هنگام ترامپ خشمگین شد و با قاطعیت گفت: "به ما نگویید چه احساسی خواهیم داشت؛ شما در حال حاضر در موقعیت خیلی خوبی نیستید و با جنگ جهانی سوم قمار می‌کنید".

سخنان معاون ترامپ اما مثل بزنینی که روی آتش ریخته شده باشد جلسه را منفجر کرد؛ ونس، زلنسکی را به ناسپاسی از کمک‌های ایالات متحده و بی‌احترامی به میزبانش متهم کرد، و او را به خاطر طرح دعوای کشورش در ملأعام، مورد سرزنش قرار داد.

در پی این اتفاق کم سابقه، کاخ سفید کنفرانس مطبوعاتی و ضیافت ناهار از قبل برنامه ریزی شده را لغو کرد و زلنسکی بدون امضای قرارداد معدنی با ایالات متحده و پس از درگیری با ترامپ و ونس، بدون تشریفات خاص و بی آنکه پاسخی به سوالات خبرنگاران بدهد از کاخ سفید خارج شد.

واکنش ترامپ و زلنسکی به تنش در کاخ سفید

ترامپ بلافاصله در پستی در شبکه‌های اجتماعی با اشاره به اینکه"مذاکرات لغو شده اعلام کرد که زلنسکی می‌تواند زمانی که برای صلح آماده باشد بازگردد". ترامپ همچنین تاکید کرد که مزیت نمی‌خواهد و خواهان صلح فوری است.

ترامپ پس از این دیدار پرتنش، در جمع خبرنگاران زلنسکی را به «زیاده‌روی و دراز کردن پا از گلیم» و همچنین عدم نمایش تمایل درونی برای پایان بخشیدن به جنگ متهم کرد و گفت: ما به‌دنبال صلح هستیم. دنبال کسی نیستیم که قصد دارد تا با یک کشور قدرتمند قرارداد ببندد و به خاطر اینکه گستاخ شده است، حاضر به صلح نیست.

زلنسکی اما درخواست تشکر مورد نظر ترامپ و ونس را کمتر از یک ساعت بعد و در مسیر مصاحبه با فاکس نیوز در شبکه ایکس اعلام کرد؛ زلنسکی نوشت: "از شما مردم آمریکا و از حمایت شما و برای این دیدار متشکرم؛ اوکراین به صلح عادلانه و پایدار نیاز دارد، و ما دقیقاً برای آن کار می‌کنیم".

حمایت تمام قد اروپا از زلنسکی و اوکراین

پس از درگیری زلنسکی با ترامپ، رهبران اروپایی در اقدامی مشترک حمایت خود را از زلنسکی و اوکراین اعلام کردند؛ طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، اورسولا فون در لاین و آنتونیو کاستا، روسای اتحادیه اروپا به زلنسکی اطمینان دادند که او "هیچ وقت تنها نیست". روسای کمیسیون اروپا و شوراها نیز در بیانیه‌ای مشترک در شبکه‌های اجتماعی از زلنسکی خواستند که قوی، شجاع و نترس باشد. امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه با بیان اینکه روسیه "متجاوز" در جنگ بود و "ما حق داشتیم به اوکراین کمک کنیم و روسیه را تحریم کنیم و به این کار ادامه دهیم " با اشاره به اتهامات ترامپ علیه زلنسکی گفت: "کسی که با جنگ جهانی سوم قمار می‌کند، ولادیمیر پوتین است".

فریدریش مرتس، صدراعظم احتمالی بعدی آلمان، حمایت خود را از زلنسکی تضمین کرد و گفت: "ما هرگز نباید متجاوز و قربانی را در این جنگ وحشتناک اشتباه بگیریم".

جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا، از آمریکا، اروپا و متحدانشان خواست تا بر سر جنگ اوکراین گرد هم آیند. یک نشست فوری برای صحبت صریح در مورد چگونگی مقابله با چالش‌های بزرگ امروز که از اوکراین شروع می‌شود، شد.

دیک شوف، نخست وزیر هلند نیز در شبکه ایکس نوشت که ما خواهان صلح پایدار و پایان دادن به جنگ تجاوزکارانه ای هستیم که روسیه آغاز کرده است. دونالد تاسک نخست وزیر لهستان نیز به کیف اطمینان دادکه شما تنها نیستید؛ پدرو سانچز، نخست وزیر اسپانیا نیز گفت که کشورش در کنار کیف خواهد بود. کی‌یر استارمر نخست وزیر بریتانیا نیز قول "حمایت تزلزل ناپذیر" از کیف داد.

حمایت یکپارچه اتحادیه اروپا از زلنسکی و اوکراین در حالی اتفاق می افتد که واشنگتن پست به نقل از برخی منابع آگاه نوشت که رئیس جمهور آمریکا پس از تنش لفظی با همتای اوکراینی‌اش قصد دارد تا ارسال تمام محموله‌های تسلیحاتی به اوکراین را متوقف کند.

تنش بین ترامپ و زلنسکی و چشمنداز مذاکرات صلح اوکراین

تصاویر اتفاقی که بین ترامپ و زلنسکی در کاخ سفید رخ داد، احتمالا برای چند روز سوژه اخبار و رسانه‌ها قرار می‌گیرد و می‌تواند موضوع بحث‌ها یا نزاع‌های کلامی بین سران کشورهای جهان باشد، اما برای مدت طولانی توجه‌ها را جلب نخواهد کرد. با این حال، با توجه به شناختی که از روحیات ترامپ وجود دارد، به نظر می‌رسد برای زلنسکی، هیچ راه بازگشتی وجود نداشته باشد. ترامپ کینه توز است، کوچک‌ترین چیزها را فراموش نمی‌کند و هرگز نمی‌بخشد.

ترامپ به وضوح درهای ناتو را به روی اوکراین بسته است و به نظر می رسد کی‌یف بهتر است امید خود را برای تضمین امنیت پس از جنگ از طریق حضور در ناتو کنار بگذارد، به ویژه با توجه به اینکه سایر اعضا، مانند مجارستان و اسلواکی، نیز با حضور اوکراین در ناتو به شت مخالف هستند.

شاید اوکراین امیدوار بود که یک توافق معدنی با دولت ترامپ بتواند راه را برای فروش تسلیحات آمریکایی که اوکراین با درآمدهای معدنی هزینه آنها را پرداخت کند، هموار کند اما در حال حاضر عملا همه چیز غیر ممکن است.

در شرایط کنونی اوکراینی که از عضویت ناتو منع شده و هیچ گونه تضمین امنیتی از سوی آمریکا یا حتی تسلیحات آمریکایی را دریافت نمی کند، چگونه می‌تواند امنیت پس از جنگ را تضمین کند؟ باید گفت اگر تغییری در روابط کی‌یف واسنگتن رخ ندهد، اوکراین چاره‌ای جز نگاه کردن به دست اروپا نخواهد داشت.

از طرفی ایده زلنسکی درباره ایجاد نیروی حافظ صلح ۲۰۰ هزار نفری موسوم به "ارتش اروپا" کارساز نخواهد بود. اروپا نمی‌تواند ارتش آماده برای نبرد را آن هم در این مقیاس فراهم کند. مسئله فقط نبود نیرو نیست. اروپا برای بیش از یک نسل به راحتی به حمایت آمریکا تکیه کرده بود، عملا با خوابیدن در باد حمایتی آمریکا از دفاع از خودش غفلت کرده است؛ در نتیجه، فاقد قدرت آتش (هواپیما، نفربرهای زرهی، تانک و توپخانه) و توانایی های لجستیکی برای اعزام نیرویی است که بتواند در صورت حمله مجدد روسیه از اوکراین دفاع کند.

با این حال، اروپا می‌تواند به اوکراین کمک کند تا ارتشی آموزش دیده با تسلیحات پیشرفته بسازد تا حریف سخت تری نسبت به الان برای روسیه باشد اما مطمئناً، ارتش روسیه نشان داده است که در نبرد با اوکراین شکست نخواهد خورد و همچنین مشکلات اقتصادی کنونی روسیه به حدی شدید نیست که نتواند پشتوانه لازم برای جنگ طولانی مدت تری فراهم کند.

واضح است که ترامپ می‌تواند اوکراین را بدون به خطر انداختن امنیت آمریکا رها کند،اما اروپا نمی‌تواند چنین اقدامی بکند و بنابراین مجبور است در امنیت اوکراین ایفای نقش کند. بنابراین هم اوکراین و هم اروپا اکنون با تهدیدی به نام ترامپ مواجه هستند؛ تهدیدی که آنها باید آن را به فرصتی برای همکاری دفاعی تبدیل کنند.