امروزه دیگر نمی‌توان کشور را با روش‌های سنتی و پراکنده اداره کرد. دنیای امروز با سرعت به سمت سیستمی شدن حرکت کرده و بسیاری از فرآیندهای اداره کشور، مدیریت اقتصادی و خدمات عمومی بر بستر داده‌ها و سامانه‌های هوشمند بنا شده است. این تحول، نه فقط یک تغییر فناورانه، بلکه یک ضرورت حیاتی برای دقت، صرفه‌جویی و جلوگیری از خطای انسانی در مدیریت کشورها به شمار می‌رود.

حسنعلی اخلاقی امیری، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون فرهنگی، در گفت‌وگو با خبرنگار قدس آنلاین، با تأکید بر اهمیت این تحول می‌گوید: سیستمی شدن فعالیت‌ها موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها، کاهش نیاز به نیروی انسانی گسترده و ارتقای دقت در اجرای فرآیندها می‌شود. کشور ما نیز در این مسیر قدم‌هایی برداشته و سامانه‌های متعددی در بخش‌های مختلف راه‌اندازی کرده است، اما متأسفانه هنوز یک اشکال اساسی پابرجاست: داده‌ها به‌طور کامل و به‌موقع در سامانه‌ها ثبت نمی‌شوند و ارتباط مؤثر و واقعی بین سامانه‌های مختلف به‌طور کامل برقرار نشده است.

یکی از چالش‌های کشور جزیره‌ای عمل کردن سامانه‌های اطلاعاتی

او معتقد است که یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های امروز کشور، جزیره‌ای عمل کردن سامانه‌های اطلاعاتی است. در بسیاری از ادارات، ممکن است چندین سامانه مختلف به‌طور همزمان فعال باشد، اما این سامانه‌ها به موازات یکدیگر و بدون هم‌افزایی کار می‌کنند. اطلاعات در این سامانه‌ها ثبت می‌شود، ولی ارتباط و تبادل داده بین آن‌ها برقرار نیست. این شیوه کار، هم باعث اتلاف منابع می‌شود، هم مانع از بهره‌برداری درست از ظرفیت این سامانه‌هاست.

اخلاقی با اشاره به راهکارهای اصلاح این وضعیت تأکید می‌کند: باید سه کار اساسی انجام شود؛ نخست، به‌روزرسانی سامانه‌ها برای پردازش دقیق‌تر داده‌ها. دوم، ورود سریع، کامل و صحیح داده‌ها به سامانه‌ها. سوم و مهم‌تر از همه، اتصال واقعی و مؤثر سامانه‌های مختلف به یکدیگر برای تبادل سریع اطلاعات.

او در ادامه، سامانه ملی املاک و اسکان را نمونه‌ای مهم از این وضعیت می‌داند و می‌گوید: ما قانونی داریم که در مجلس تصویب شده و در برنامه هفتم توسعه هم بر آن تأکید شده است؛ قانونی برای شناسایی خانه‌های خالی و اخذ مالیات از مالکان این واحدها. سامانه املاک برای همین منظور ایجاد شده، اما هنوز اتصال آن با سایر سامانه‌های کلیدی کشور به طور کامل برقرار نشده است.

بدون اتصال سامانه سمات، شناسایی واحدهای خالی ممکن نیست

اخلاقی با اشاره به گام‌های مثبت برداشته شده می‌افزاید: خوشبختانه اتصال سامانه ثبت احوال به سامانه املاک انجام شده که اتفاق بسیار مهمی است، چون امکان شناسایی دقیق‌تر مالکیت‌ها و وضعیت خانوارها را فراهم می‌کند. این یک نمونه موفق از همکاری بین سامانه‌ای است که باید الگوی سایر دستگاه‌ها شود.

با این حال، او هشدار می‌دهد که هنوز گام‌های مهمی باقی مانده است: در حال حاضر، یکی از ضروری‌ترین اقدامات، اتصال سامانه سمات بانک مرکزی به سامانه املاک است. سامانه سمات اطلاعات مربوط به پرداخت تسهیلات بانکی به اشخاص را در اختیار دارد. اگر این داده‌ها به سامانه املاک متصل شود، می‌توان وضعیت بهره‌برداری از املاک و مالکیت واقعی را دقیق‌تر شناسایی کرد. متأسفانه همکاری بانک مرکزی در این زمینه کافی نبوده و انتظار می‌رود در اسرع وقت این اتصال برقرار شود.

نماینده مجلس شورای اسلامی تأکید می‌کند که اجرای دقیق قانون مالیات بر خانه‌های خالی بدون تبادل مؤثر داده‌ها امکان‌پذیر نیست. تا زمانی که اطلاعات جامع و به‌روزی بین سامانه‌ها تبادل نشود، شناسایی واقعی خانه‌های خالی ناقص می‌ماند و قانون نمی‌تواند به درستی اجرا شود.

اجرای سامانه شرط اصلی شفافیت، عدالت اقتصادی و کارآمدی حکمرانی

او همچنین تأکید می‌کند: ارتباط کامل سامانه‌های اطلاعاتی فقط برای اجرای یک قانون خاص مهم نیست، بلکه شرط اصلی برای شفافیت، عدالت اقتصادی و کارآمدی حکمرانی است. اگر سامانه‌های اطلاعاتی کشور به هم متصل شوند و داده‌ها به درستی ثبت و تبادل شود، می‌توانیم بسیاری از مشکلات امروز در زمینه نظارت، تصمیم‌گیری و اجرای قوانین را برطرف کنیم.

اخلاقی با نگاهی آینده‌نگرانه تأکید می‌کند: امروزه ، نمی‌توان کشور را با روش‌های سنتی اداره کرد. داده، محور تصمیم‌گیری است و سامانه‌های اطلاعاتی، ستون فقرات حکمرانی مدرن هستند. اگر بخواهیم به سمت شفافیت واقعی و عدالت اقتصادی حرکت کنیم، باید اتصال سامانه‌ها را یک اولویت جدی قرار دهیم.

وی افزود: سامانه املاک و اسکان یکی از ابزارهای کلیدی برای مدیریت بازار مسکن و اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی است؛ اما بدون همکاری بانک مرکزی و اتصال سامانه سمات به این سامانه، شناسایی دقیق واحدهای خالی و اجرای مؤثر قانون ممکن نخواهد بود.