براساس اعلام شرکت مدیریت منابع آب ایران استان های خراسان رضوی ، فارس ، کرمان و اصفهان بیشترین برداشت آب‌های زیرزمینی در ۴۰سال اخیر را داشته اند ، ولی خراسان رضوی در این بین رکورددار است.
خشک شدن رودخانه‌ها کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و کیفیت آب، فرونشست زمین ، فرسایش خاک ، بیابان‌زایی و و ریزگردها پیامدهای ناگوار این وضعیت است.
برداشت های بی رویه آب از عمق زمین با استفاده از پمپ های پرقدرت و مصرف ۸۱ درصد منابع آبی توسط بخش کشاورزی ، یکی از دلایل بحران کم آبی در خراسان رضوی است در حالیکه ۱۴ درصد مصرف آب مربوط به شرب و بهداشت ، ۳.۵درصد خدمات و ۱.۵درصد به بخش صنعت اختصاص دارد.
این موضوع افت سالانه ۵ تا ۱۰ درصدی آبدهی چاه ها به عنوان اصلی ترین منبع تامین شرب ۹۶شهر و دو هزار و ۲۷۰روستای استان را رقم زده و لازم است با مدیریت صحیح منابع آبی و وضع قوانین و مقررات قابل اجرا وارائه راهکارهای مدیریتی ، گام های موثری در این خصوص برداشته شود.
استفاده از روش های آبیاری قطره ای و یکپارچه سازی اراضی برای افزایش راندمان تولید ، بکارگیری فاضلاب تصفیه شده (پساب) و کاشت محصولاتی با نیاز آبی پایین می تواند از جمله راهکارهایی جایگزین برای کاهش مصرف آب شرب در بخش کشاورزی و آبیاری فضای سبز شهرها باشد و مردم نیز باید به این آگاهی برسند که منابع آب قابل دسترس با توجه به شرایط اقلیمی رو به کاهش است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی در همین رابطه اعلام کرد: توان آبدهی چاه های آب استان در یک دهه گذشته از ۲۰لیتر برثانیه به ۱۴ لیتر رسیده است و هر چند حدود هزارو ۴۰۰ حلقه چاه با توان ۱۵ هزار لیتر برثانیه در مدار تولید قرار دارد ولی این روند نمی تواند وضعیت پایدار موجود را تضمین کند چرا که چاه های واقع در محدوده های کیفی ، با بیشترین افت مواجه اند .
"حسین امامی" به بیان اقدامات آبفا برای تامین آب پایدار شهرها و روستاهای تحت پوشش آبفا پرداخت و از حفر ۱۸۰ حلقه چاه در استان خبر داد که ۸۰ حلقه قبل از پیک مصرف ۱۴۰۳ وارد مدار شد و مابقی پس از تجهیز قرار است تا شروع فصل تابستان ۱۴۰۴ بکار گرفته شوند تا تولید در حد موجود حفظ شود.
وی افزود: هر چند با حفرچاه های جدید ظرفیت تولید آب در سال آینده افزایش خواهد یافت ولی این موضوع ، افت سطح سفره های آب زیر زمینی را باعث خواهد شد، بنابراین مشترکان بایستی با مدیریت مصرف صحیح آب ، آبفا را برای عبور از شرایط سخت موجود به ویژه فصول گرم سال یاری دهند تا تمام مصرف کنندگان از آب با کیفیت برخودار باشند.
وی متذکر شد: به دلیل کمبود منابع مالی ناشی از عدم منطقی تعرفه های آب در چند سال گذشته ، سرمایه گذاری لازم برای اصلاح شبکه های فرسوده که نقش مهمی در هدر رفت آب دارند انجام نشده و در حال حاضر یک سوم از ۳۲۰ میلیون متر مکعب آب تولید شده سالانه دراستان به شکل تلفات ظاهری و واقعی و برداشت از طریق انشعابات غیر مجاز از دسترس خارج می شود.
وی اظهار امیدواری کرد با اصلاح تعرفه ها وتصویب تبصره ۳ ماده واحده قانون ایجاد تسهیلات برای توسعه طرح‌های فاضلاب و بازسازی شبکه‌های آب شهری توسط شوراهای اسلامی ، بخشی از منابع مالی مورد نیاز نوسازی شبکه ها و خطوط انتقال تامین شود.
وی بر اصلاح الگوی مصرف ۱۲ متر مکعب برای هر خانواده در ماه به واسطه کمبود ظرفیت تولید آب در استان تاکید کرد و ادامه داد: خراسان رضوی با محدودیت ذاتی آب شرب روبرو است و سفره های آب زیر زمینی دیگر تاب مصارف بالا را ندارند.
وی تاکید کرد: شهروندان و روستائیان باید خود را با شرایط کمی آبی سازگار وضمن تغییر نگاه به آب وخودداری از شستشوی خودرو و آبیاری فضای سبز ، نسبت به اصلاح الگوی مصرف نیز اقدام کنند.