انتخابات سراسری پارلمان عراق (ششمین دوره پس از سقوط رژیم بعثی در سال ۲۰۰۳) در شرایطی امروز برگزار خواهد شد که کاخ سفید این مرحله را موقعیتی مهم برای پیشبرد نیات خود در منطقه یافته است. در این انتخابات ۳۱ ائتلاف، ۷۹ نامزد مستقل و ۳۸ حزب از شیعیان، اهل سنت و کردها برای تصدی ۳۲۹ کرسی مجلس با یکدیگر رقابت خواهند کرد. ۳۰ روز پس از برگزاری نخستین جلسه پارلمان، نمایندگان باید رئیس جمهور را انتخاب و او نیز حداکثر طی ۱۵ روز فرصت دارد تا نامزد نخست وزیری را از میان بزرگترین فراکسیون پارلمان مأمور تشکیل کابینه کند، از این رو آمریکاییها انتخابات را میدان بزرگی برای گسترش نفوذ آتیه خود در همسایه غربی هدفگذاری کردهاند، آن هم در حالی که منطقه آبستن تحولات گستردهای در دو سال گذشته بوده و متناسب با این وضعیت، عراق نیز به عرصهای تازه از مچاندازی ایران و آمریکا تبدیل شده است. همزمان با افزایش تخاصمات رژیم صهیونیستی، به نظر دولت ترامپ هم موقعیت مذکور را فرصت مناسبی برای تحمیل خواستههای خود به بغداد و علیه تهران از کانال سیاسی و با اتکا به ابزار تهدیدهای نظامی یافته است. آن گونه که ابراهیم السمایدی، مشاور پیشین نخستوزیر السودانی گفت: «ایالات متحده بهطور واقعی مایل است صحنه سیاسی داخلی عراق را دگرگون کند تا نفوذ ایران را کاهش دهد».
نشانههای خطرناک
واشنگتن در این مرحله نهتنها به دنبال تثبیت نفوذ خود در بغداد، بلکه در پی مهندسی دوباره نظم منطقهای با محوریت تضعیف روابط عراق و ایران و با نیت حذف نهایی مقاومت و خلع سلاح الحشد الشعبی است. در این چارچوب، مأموریت فرستاده ویژه آمریکا در امور عراق را میتوان بخشی از پروژه بزرگتری دانست که هدف آن بازتعریف ائتلافهای منطقهای و تغییر موازنه امنیتی در مرزهای شرقی سوریه و عراق است. اظهارات «مارک ساوایا» و تأکید وی بر «عراق مستقل بدون نفوذ ایران» و سخن گفتن وی از خلع سلاح نیروهای بسیج مردمی عراق (الحشد الشعبی) با لحن بیسابقه در همین مقوله میگنجد. ساوایا البته همچنین با گستاخی مدعی شده است انتخاب مسئولان پستهای کلیدی دولت آینده، از جمله ریاستجمهوری، نخستوزیری، وزارتخانههای کشور، دفاع، نفت و دارایی و ریاست بانک مرکزی عراق در «حیطه تصمیم واشنگتن» قرار دارد! بیانی که از پشت پرده نیات آمریکا برای مهرهچینی در حوزه سیاسی عراق بر اساس اهداف واشنگتن حکایت دارد.
همزمان پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا بهتازگی در تماس تلفنی با همتای عراقی خود از عملیات نظامی قریبالوقوع در منطقه خبر داده و به بغداد هشدار داده از هر گونه دخالت در این عملیات خودداری کند. موضوع گروههای مقاومت در کانون رایزنی دو مقام ارشد نظامی قرار داشته است. با وجود این سخنان بیپرده و تهدیدهای نظامی و خط و نشانهای صریح واشنگتن علیه بغداد در این مقطع زمانی، از هدفگذاری واشنگتن برای اثرگذاری بر انتخابات عراق با استفاده از تهدیدات نظامی و سپس پیشبرد اهداف خود علیه ایران و محور مقاومت حکایت دارد. کاخ سفید با آگاهی از تبعات هر گونه ماجراجویی دیگر علیه مقاومت تلاش دارد با تغییر لحن خود و افزایش تهدیدات بر عراق آنها را متقاعد کند به جبهه ضدایرانی بپیوندند و اگر چنین نشد، از کشاندن همسایه غربی به آشوب داخلی برای رسیدن به اهداف ترسیمی کاخ سفید نمیتوان غافل ماند.
۲ حوزه مانور آمریکا
در این میان البته دو موقعیت تازه بر نیت آمریکا برای بازیگری در انتخابات عراق اثرگذار است؛ نخست تحریم این ماراتن سیاسی از جریان صدر است. اگرچه دیگر احزاب شیعه از جریان حکمت به رهبری سیدعمار حکیم تا عصائب اهل الحق به رهبری قیس خزعلی و ائتلاف بازسازی و توسعه به رهبری محمد شیاع سودانی مردم را به شرکت گسترده در انتخابات دعوت کردهاند ولی مقتدی صدر همچنان انتخابات را تحریم کرده و این مسئله میتواند با ایجاد تنش و حاشیههای احتمالی پای نفوذ آمریکا را باز کند. نباید فراموش کرد که عراق پس از انتخابات ۲۰۲۱ با اعتراضات گسترده و بحران سیاسی همراه بود و زنده کردن چنین آشوبهایی از سوی واشنگتن موضوع بعیدی نیست. آسوشیتدپرس هم در گزارشی به تأثیرگذاری جنبش صدر به رهبری روحانی شیعه بانفوذ مقتدی صدر در انتخابات عراق و تبعات آن بر آینده عراق پرداخته و مینویسد: بلوک صدر بیشترین تعداد کرسیها را در انتخابات ۲۰۲۱ بدست آورد، اما پس از شکست مذاکرات بر سر تشکیل دولت، در بحبوحه بنبست با احزاب شیعه رقیب، از این انتخابات کنارهگیری کرد. مقتدی صدر از آن زمان نظام سیاسی عراق را بایکوت کرده است و از کنار این مسئله به راحتی نمیتوان گذشت.
در کنار این، انتخابات عراق در شرایطی است که در فضای متشنج منطقه، رژیم صهیونیستی در دو هفته اخیر با ادعای اینکه فرماندهی عالی نیروی قدس با تجهیز گروههای مقاومت عراق به دنبال ایجاد «خط آتش» جدید در هر گونه درگیری احتمالی با رژیم اشغالگر قدس است به دایره تهدیدات خود علیه بغداد افزوده است. کار به جایی رسیده که پس از تماس تلفنی وزیران دفاع آمریکا و عراق و تهدید حاکمیت عراق از سوی وزیر جنگ آمریکا درباره لزوم انفعال گروههای مقاومت در خصوص تحولات آتی منطقه، برخی از احتمال کشیده شدن دامنه تجاوزات اسرائیل به عراق به عنوان پایگاه محور مقاومت سخن میگویند. اگر چه این دست تحولات بر نیت دولت ترامپ برای مداخله در عراق افزود با این حال نباید فراموش کرد که از منظر تهران تحولات عراق همواره جزو مسائل امنیت ملی تلقی میشود و زیر ذرهبین تهران قرار دارد. برای تهران، عراق صرفاً یک همسایه با طولانیترین مرز مشترک یا یک شریک تجاری عمده نیست؛ بلکه عمق استراتژیک، یک ضربهگیر امنیتی بیبدیل و شاهراه اقتصادی برای تنفس در دوران انزواست و همین نوع نگاه سدی است مقابل تحرکات خصمانه محور غربی – عبری در همسایه غربی.
نظر شما