در یک سوی، نمایندگان مجلس همچون اعضای کمیسیون اصل نود، تعدادی تشکل دانشجویی و برخی گروههای مردمی ایستاده اند که به کمبود پزشکان متخصص و دندانپزشکان در کشور، افزایش نیازهای درمانی اشاره می کنند و رشته مخالفت با افزایش ظرفیت را به تمایل برخی پزشکان به حفظ انحصار و منافع صنفی گره می زنند و در سوی دیگر مخالفانی همچون وزارت بهداشت و کمیسیون بهداشت و درمان مجلس قرار دارند که ازدحام در کلاس های درس و کمبود امکانات و زیر ساخت های آموزشی را جدی ترین چالش و زمینه ساز اُفت تحصیلی و در نتیجه تربیت متخصصان بی کیفیت در آینده می دانند.
این گروه با این باور که یک ده آباد، بهتر از صد شهر خراب است؛ معتقدند آموزش آناتومی و تشریح در کلاس های شلوغ که گاه به ۲۰۰ دانشجو هم می رسد مجال و فرصت خوب دیدن، خوب و ژرف آموختن نمی دهد. ضمن آنکه استادان خبره و متخصص نیز که شمار قابل ملاحظه ای از آن ها روزهای سالمندی را می گذرانند، دیگر تاب حضور در آزمایشگاه ها و حوصله ماندن در کلاس های شلوغ را ندارند.
در چنین شرایطی است که این روزها عده ای چاره را در به میدان آوردن بخش خصوصی و استفاده از ظرفیت های فیزیکی آن دانسته اند؛ تأسیس دانشگاه پزشکی غیرانتفاعی گزینه ای که هر از گاه در اتاق برنامه نویسان روی میز می آید و پس از چندی با در هم رفتن سگرمه های مخالفان برای مدتی از حیّز انتفاع خارج می شود.
بهار سال گذشته عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور در نوزدهمین مجمع عمومی اتحادیه دانشگاههای غیر دولتی غیر انتفاعی با تاکید بر اینکه نباید این موسسات را تافته جدابافته از کل حکمرانی آموزش عالی کل کشور دید و با اشاره به اینکه ۱۱ درصد رشتههای دانشگاههای دولتی پزشکی است اما دانشگاههای غیردولتی رشته پزشکی ندارند، از پیگیری این شورا برای صدور مجوز مراکز علومپزشکی غیرانتفاعی خبر داده بود.
راه اندازی مراکز آموزش عالی توسط بخش خصوصی، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است و بیش از دو دهه از عمر آن می گذرد. و اگر چه وزارتخانه های علوم و بهداشت و درمان تنها دستورالعمل تاسیس این موسسات را تنظیم می کنند، اما تاکنون تا حد توان با ایجاد این مراکز مخالفت کرده اند و به همین دلیل است که تا امروز به جز مؤسسه آموزش عالی دولتی غیرانتفاعی بابل که سال ۱۳۶۴ و موسسه غیر انتفاعی وارستگان در مشهد که سال ۱۳۸۴ تاسیس شده، موسسات و مراکز غیر انتفاعی دیگر مجال پذیرش دانشجو را در رشته های علوم پزشکی نیافته اند.
تاسیس دانشگاه های علوم پزشکی غیر انتفاعی از همان ابتدا با مخالفت های جدی از سوی متولیان آموزش پزشکی و نهادهای صنفی این حوزه همراه بوده است. آن ها علاوه بر آنکه معتقدند سرمایه گذاری در حوزه آموزش عالی پزشکی، توجیه اقتصادی ندارد، هنوز بر سر کیفیت آموزش در اینگونه موسسات با مخالفانی که این اقدام را بستری برای بازگشت سرمایه انسانی و کاهش خروج ارز میدانند، به توافق نرسیده اند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی که پیشتر، از تلاش شورای عالی انقلاب فرهنگی برای به ثمر رسیدن این ایده گفته بود در اظهار نظر چند روز گذشته خود سعی کرده است با نگاهی محتاطانه تر این موضوع را برای افکار عمومی شرح دهد.
خسروپناه گفته است "متأسفانه برخی اظهارنظرها در این زمینه عجولانه و غیرواقعی است و برخی افراد بدون اطلاع دقیق عنوان کردهاند که پیشنهاد تأسیس این دانشگاه روی میز شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار دارد، در حالی که چنین موضوعی نه روی میز و نه زیر میز شورا وجود ندارد.
پس بهتر است به جای فضاسازیهای رسانهای یا طرح غیرکارشناسی موضوع، بررسی علمی و منطقی در این خصوص انجام شود. "
نکته قابل تامل آنکه خسروپناه اینبار با تاکید بر نقش وزارت بهداشت به عنوان رکن اصلی حکمرانی سلامت تصمیمسازی در این خصوص را منوط به هماهنگی کامل با این وزارتخانه دانسته تا به قول خود آنچه به نفع مردم و نظام سلامت کشور است بدون تصمیمات احساسی یا غیرکارشناسی گرفته شود.
با این اظهارات به نظر می رسد تاسیس دانشگاه های غیر انتفاعی دیگر به جز همان دو مرکز موجود در کشور با موانع جدی مواجه است.
برای مثال محمد رئیس زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی کشور به تازگی با اشاره به اینکه طی ۴ سال به اندازه ۸۷ سال دانشجوی پزشکی پذیرفته ایم گفته است وقتی ظرفیت آموزش دانشگاه علوم پزشکی را به خاک سیاه نشاندیم دانشگاه غیرانتفاعی چگونه می تواند امکانات بیاورد؟
قائممقام وزیر بهداشت، نیز در همان روزهایی که عده ای، از نگاه مثبت وزیر این وزارتخانه در این خصوص می گفتند با تکذیب این نگاه گفته بود ظفرقندی هیچ دستور مثبتی در زمینه دانشگاههای غیرانتفاعی صادر نکرده است.
به اعتقاد علی جعفریان، ذات این موضوع با ماهیت آموزش پزشکی متفاوت است. مثلاً آیا میتوان در مناطق محرومی مانند سراوان که پزشک کم است، دانشکده پزشکی خصوصی تأسیس کرد یا اینگونه دانشگاهها فقط در مناطق برخوردار مانند زعفرانیه تأسیس میشوند؟ در دانشگاههای خصوصی، توان مالی و پرداخت شهریه به معیار اصلی تبدیل میشود و توانمندی، ظرفیت علمی و هوش متقاضیان در اولویت دوم قرار میگیرد.
بنابر آنچه گفته شد و به استناد بررسی های وزارت بهداشت، در شرایط موجود، آموزش غیرانتفاعی در علوم پزشکی نه اولویت دارد، نه موضوعیت و نه امکان اجرایی.
پس آیا بهتر نیست صرفنظر از نگاه سیاسی و احتمالا به بهای خوشامد فلان نماینده مجلس یا مسئول، تصمیم سازی در خصوص تصمیماتی را که بگونه ای با سلامت مردم گره خورده است به متولیان آن بسپاریم و به آن ها اعتماد کنیم.
نظر شما