هرمز در ایام اوج سفر به ویژه زمستان و نوروز، به میزبان روزانه هزاران عاشقی تبدیل میشود که از سراسر جهان میآیند تا این طبیعت یگانه را با تمام حواس خود درک کنند. این جزیره قابلیت آن را دارد که در کنار موفقیتهایی چون روستای سهیلی قشم، به عنوان یک مقصد جهانی مطرح شود، اما ماندگاری این زیبایی یگانه، منوط به حفاظت هوشمندانه از خاک گرانبهای آن است.
سفر به هرمز، شما را به تماشای تاریخ و دلاوری میبرد؛ به قلعه پرتغالیها که گرچه یادگاری از دوران تلاش بیگانگان برای سیطره بر خلیج فارس است، اما اکنون نماد بازپسگیری اقتدار دریایی ایران در عصر صفویه و دلاورمردی دریانوردان ایرانی است. این سفر با حس قدم زدن در جنگلهای حرا که با سازوکار شگفتانگیزی، نمک آب شور دریا را فیلتر کرده و تنها آب شیرین را جذب میکنند تا بتوانند در این شرایط سخت به حیات خود ادامه دهند، تکمیل میشود.
در هرمز، علاوه بر گردشگران داخلی، گردشگران اروپایی، آسیایی و حاشیه خلیج فارس در بیش از ۴۰۰ خانهمسافر و بومگردی میهمان شده و طعم اصیل غذاهای سنتی جنوب مانند قلیه ماهی و نان تیموشی را میچشند.
میراثی در خطر
با وجود ظرفیت عظیم هرمز برای جهانی شدن، چالشهای جدی پیش روی این نگین سرخ خلیج فارس قرار دارد که بقای آن را تهدید میکند. اصلیترین و حیاتیترین چالش، آسیبهای محیط زیستی ناشی از فشار بالای گردشگران در فصول پیک مسافر است. هرمز با توجه به ساختار خاص زمینشناسی و خاک منحصر به فردش، بسیار شکننده و آسیبپذیر است. متأسفانه، برداشت غیرمجاز خاک سرخ و نادیده گرفتن اهمیت یگانه آن، به مثابه بردن هویت و جاذبه اصلی جزیره است که میتواند در طول زمان، این گنجینه طبیعی را از بین ببرد.
حجم بالای ۱۲هزار گردشگر روزانه در ایامی همچون ماه مهر و نه در ایام پیک مسافر، در کنار کمبود زیرساختهای استاندارد مدیریت پسماند و فقدان مسیرهای مشخص و کنترل شده، فشار عظیمی را بر بوم حساس این جزیره وارد میکند.
توسعه گردشگری در هرمز باید بر پایه حفاظت اکولوژیک و مسئولانه بنا شود تا این جزیره جاذبه خود را برای نسلهای آینده حفظ کند. برای کوتاهمدت و میانمدت، ضروری است مدیریت فشرده جمعیت گردشگر به ویژه در ایام اوج سفر، از طریق تعیین ظرفیت مجاز پذیرش روزانه و تقویت گشتهای نظارتی تخصصی برای جلوگیری از تخریب محیط و برداشت خاک اعمال شود.
در این فاز، باید یک فرهنگسازی عمیق با محوریت گردشگری مسئولانه ایجاد شود و راهنماهای محلی به سفیران حفاظت از خاک سرخ تبدیل شوند. همچنین، حمایت از بومگردیهای محلی در اولویت قرار گیرد تا درآمد حاصل از گردشگری مستقیماً به اقتصاد بومی تزریق شده و توسعه پایدار را تقویت کند.
در بلندمدت، نیاز به یک برنامه جامع برای ثبت جهانی هرمز به عنوان ژئوپارک یا منطقه حفاظت شده زیست محیطی وجود دارد تا استانداردهای بینالمللی حفاظت در جزیره حاکم شود. این امر شامل توسعه زیرساختهای حمل و نقل پاک مانند استفاده از دوچرخه و وسایل نقلیه الکتریکی، ایجاد مسیرهای پیادهروی مشخص و محدود شده برای کاهش تخریب خاک در نقاط حساس و راهاندازی سیستم مدرن و پایدار جمعآوری و بازیافت زباله است. تنها با این اقدامهاست که هرمز میتواند خود را به عنوان یک مقصد جهانی نمونه در گردشگری اکولوژیک تثبیت کند.
هرمز گنجینهای یگانه است که قابلیتهای آن برای مطرح شدن در سطح بینالمللی و تبدیل شدن به یک برند جهانی گردشگری، بسیار فراتر از وضعیت فعلی است.
نظر شما