گروه ترجمه قدس آنلاین (امیرمحمد سلطانپور) - وال استریت ژورنال اخیراً مقاله ای منتشر کرده که در آن به تعاملات جنجالی ولیعهد عربستان یعنی محمد بن سلمان با جیک سالیوان مشاور امنیت ملی و آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا اشاره می کند. این مقاله روابط ایالات متحده و عربستان سعودی را در پایین ترین حد خود در دهه های اخیر توصیف می کند. مدت کوتاهی پس از انتشار این مقاله، یک مقام سعودی که از سفارت عربستان در واشنگتن دی سی صحبت می کرد، این ادعا را رد کرد. با این حال، بر اساس مقاله دیگری در وال استریت ژورنال، ولیعهد سعودی و امارات اخیرا تماس های تلفنی جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا را رد کرده اند. بایدن می خواست درباره افزایش تولید نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) برای کاهش تأثیر جنگ روسیه و اوکراین بر بازار انرژی جهان بحث کند. کاخ سفید می گوید که از آن زمان، درخواستش از این کشورها برای افزایش تولید را متوقف کرده است؛ اما این ها موضوع اصلی نیست.
نکته اصلی اینجاست که پویایی رابطه میان آمریکا و عربستان تغییر کرده است. عربستان سعودی در حال اتخاذ تصمیماتی برای تامین منافع خود است، و مشکلی با اینکه این تصمیمات در تضاد با منافع ایالات متحده باشد ندارد. در نتیجه عربستان سعودی دیگر شریک قابل اعتمادی برای آمریکا نیست و ایالات متحده باید متحدهای خود در این منطقه را مورد ارزیابی مجدد قرار دهد. اختلافات بین آمریکا و عربستان در مسیر مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری جو بایدن آغاز شد، جایی که او وعده داد که پادشاهی عربستان را به عنوان کشوری منفور به دلیل نقض مکرر حقوق بشر در نظر بگیرد. چنین کلامی از بایدن در تضاد کامل با ستایش های دولت ترامپ از عربستان و روابط نزدیک با ولیعهد این کشور بود.
آغاز خصومت متقابل عربستان سعودی با مقامات آمریکایی را هم می توان از زمانی دانست که عربستان به بررسی قیمت گذاری فروش نفت خود به چین به واحد پول این کشور یعنی یوان مبادرت ورزید. عربستان سعودی پس از کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایالات متحده و این کشور در سال ۱۹۷۹، قیمت گذاری صادرات نفت را منحصراً به دلار آمریکا اعلام کرد. سپس این کشور از نفوذ قابل توجه خود در منطقه استفاده کرد تا سایر کشورهای اوپک را نیز متقاعد کند که آن ها نیز صادرات نفت خود را به دلار اعلام کنند. اگرچه این تغییر می تواند به طور قابل توجهی بر ارزش دلار آمریکا تأثیر بگذارد اما به نظر می رسد برای بایدن اهمیت اندکی داشته باشد، اما این همه ماجرا نیست.
روابط تجاری چین با عربستان به طور پیوسته در حال افزایش بوده در حالی که تجارت ایالات متحده و عربستان همزمان کاهش یافته است. چین اکنون بیست و پنج درصد از صادرات نفت عربستان را خریداری می کند. از نظر تجاری، تغییر از دلار به یوان یک حرکت عمل گرایانه از طرف عربستان است که این تغییر، نقدینگی دلار را کاهش می دهد و بر اقتصاد آمریکا تأثیر می گذارد؛ اما عربستان سعودی نگران این اثرات نیست و این کشور در حال بررسی اولویت قرار دادن منافع خود است.
قیمت گذاری نفت خام تنها موضوعی نیست که عربستان سعودی منافع خود را در آن در اولویت قرار می دهد و به تبع آن مشکلاتی را برای واشنگتن ایجاد می کند. عربستان سعودی و ایران اواخر هفته گذشته در پنجمین دور مذاکرات دوجانبه در بغداد دیدار کردند و به گفته فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق، دو طرف بر سر یک یادداشت تفاهم ده ماده ای به توافق رسیده اند. نور نیوز، وابسته به شورای عالی امنیت ملی ایران، به الجزیره گزارش داد که مذاکرات اخیر می تواند راه را برای نشستی در سطح وزیران دو کشور هموار کند.
تلاش این دو دشمن برای پایان دادن به اختلافاتشان در نهایت برای صلح منطقه ای مفید خواد بود، اما با این حال، نباید فراموش کرد که عربستان سعودی بارها تلاش کرده تا احیای برجام را از مسیر خود خارج کند، زیرا این کشور نمی‌خواهد ایران و ایالات متحده با هم آشتی کنند. عربستان سعودی و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس اغلب ایالات متحده را تحت فشار قرار داده اند تا با حمایت ایران از حوثی ها در یمن و سایر جنگ های نیابتی مقابله کند؛ با این حال، این موضوع خارج از حیطه اختیارات آمریکا است و عربستان سعودی نیز در خلال مذاکرات اخیرش با ایران نشان داده که توانایی حل مشکلات دو کشور را هر زمانی که خودش بخواهد دارد. با این حال، عربستان همچنان به کارشکنی های خود ادامه می دهد تا آمریکا را وادار کند همچنان به اولویت دادن به حفظ روابط خود با عربستان بر منافع ملی اش ادامه دهد، تا ایران هرگز نتواند از منافعش از آمریکا سودی ببرد.
عربستان سعودی برای چندین دهه مهمترین شریک آمریکا در خلیج فارس بوده است. با این حال، این مشارکت به رابطه ای معامله گرایانه تنزل یافته است. این کشور ثابت کرده که منافع خود را بر روابط با آمریکا ارجحیت خواهد داد؛ وقت آن است که ایالات متحده نیز همین کار را انجام دهد.
*بازنشر مطالب دپارتمان ترجمه به منزله تأیید یا رد محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان قدس آنلاین منتشر می‌شود.
نظر شما