محفل خانوادگی «نفس عمیق» که به همت مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی هر هفته چهارشنبهها برگزار میشود، این بار میزبان سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین میرهاشم حسینی بود؛ سخنرانیای با محور «آمادگی و مقدمات ورود به ماه رجب» که تلاش داشت جایگاه این ماه را بهعنوان نقطه آغاز حیات معنوی انسان و مقدمهای برای درک ماههای شعبان و رمضان تبیین کند. سخنران در این جلسه، ماه رجب را فرصتی الهی برای بازسازی دل، احیای ایمان و بازگشت انسان از غفلتهای دنیوی دانست و تأکید کرد: بدون آمادگی و معرفت، بهرهمندی حقیقی از شب قدر و ماه رمضان امکانپذیر نخواهد بود.
فصل احیای دلها و آغاز سلوک معنوی
حجتالاسلام والمسلمین میرهاشم حسینی در ابتدای سخنان خود با ترسیم تصویری از نظام طبیعت، به تشبیه ماه رجب به فصل بهار پرداخت و گفت: همان گونه که خداوند پس از سرمای پاییز و زمستان، فصل بهار را برای احیای طبیعت قرار داده است، در زندگی انسان نیز زمانهایی برای بازگشت، زنده شدن و احیای دلها در نظر گرفته شده که ماههای رجب، شعبان و رمضان مصداق روشن آن هستند. به گفته وی، انسان در مواجهه با ظلمات دنیا، رفتارهای ناصواب و آلودگیهای اخلاقی به تدریج دچار فرسودگی روحی میشود و اگر فرصت بازسازی برای او فراهم نشود، این آلودگیها به تاریکی دل میانجامد. ماه رجب نقطه آغاز این بازسازی و حیات دوباره است. سخنران با اشاره به روایتی از کتاب «الغیبه» شیخ طوسی، به تبیین شرایط ظهور و نقش یأس عمومی در میان شیعیان پرداخت و اظهار کرد: در روایتها آمده است که در مقطعی از تاریخ، شیعیان در نزاع حق و باطل دچار یأس و سرخوردگی میشوند و در همان نقطه است که نصرت الهی به شکلی ویژه ظهور مییابد. وی تأکید کرد: این نصرت خاص صرفاً یک امداد ظاهری نیست، بلکه پشتوانهای عمیق و الهی دارد که ریشه در ایمان، توسل و پیوند با خاندان اهل بیت(ع) دارد و هر انسانی که در مسیر امام زمان(عج) حرکت کند، از این نصرت بهرهمند خواهد شد.
ماه رجب؛ مقدمهای ضروری برای درک شب قدر
حجتالاسلام والمسلمین حسینی با تأکید بر اینکه شب قدر بدون آمادگی قبلی درک نخواهد شد، خاطرنشان کرد: تصور اینکه انسان بتواند بدون مقدمه و صرفاً با حضور ظاهری در شب قدر به بهره معنوی برسد، تصوری نادرست است. به گفته او، ماه رجب نقش «آمادهسازی» انسان را بر عهده دارد؛ ماهی که دل را نرم، نگاه را اصلاح و مسیر انسان را برای ورود به شعبان و رمضان هموار میکند. از همین رو، در ادعیه اهلبیت(ع) نیز بر پیوند میان این سه ماه تأکید شده است. حجتالاسلام والمسلمین میرهاشم حسینی در ادامه سخنان خود، «معرفت به ماه رجب» را نخستین و اساسیترین مقدمه ورود به این ماه دانست و تصریح کرد: انسان پیش از هر برنامه عبادی باید بداند با چه ماهی روبهرو است و جایگاه آن در منظومه سلوک معنوی چیست. وی با اشاره به ریشه واژه «رجب» گفت: در روایات، «ترجیب» به معنای تعظیم آمده است؛ یعنی این ماه، ماهی است که باید با عظمت از آن یاد شود. درک عظمت ماه رجب، نگاه انسان را به عبادت، دعا و حتی ترک گناه تغییر میدهد و او را نسبت به رفتارهای فردی و اجتماعی حساستر میکند.
ماه دعا و استجابت
سخنران با اشاره به جایگاه ویژه دعا در ماه رجب افزود: عظمت ماه رجب به گونهای است که در برخی روایات حتی پیش از اسلام نیز به استجابت دعا در این ماه توجه میشده است. این ماه، زمانی برای درخواست، بازگشت و طلب مغفرت است و خداوند درهای اجابت را بیش از همیشه به روی بندگان خود میگشاید. به گفته وی، دعا در ماه رجب تنها یک عمل زبانی نیست، بلکه نشانهای از بیداری دل و توجه انسان به نیازهای حقیقی خویش است. انسانی که در این ماه به دعا روی میآورد، در واقع در حال ترمیم رابطه خود با خدا و اصلاح مسیر زندگی است. حجتالاسلام والمسلمین حسینی با تأکید بر اهمیت مراقبه در ماه رجب، اظهار کرد: این ماه، ماه دقت در رفتار، گفتار و نیتهاست. اگر لغزشی رخ داد، استغفار باید فوری و آگاهانه باشد. وی با نقل توصیههایی از علمای اخلاق، خاطرنشان کرد: رعایت حقالله و حقالناس در ماه رجب اهمیت مضاعف دارد و بیتوجهی به این مسئله میتواند انسان را از برکات این ماه محروم کند. به گفته او، بسیاری از دعاهای عاقبت به خیری که مؤمنان در پی آن هستند، ریشه در همین مراقبههای دقیق ماه رجب دارد.
رجب؛ کلید عاقبت به خیری
سخنران در بخش دیگری از سخنان خود، ماه رجب را «کلید عاقبت به خیری» معرفی کرد و گفت: عاقبت به خیری تنها یک دعا نیست، بلکه نتیجه یک مسیر است و آغاز این مسیر، توجه و تعظیم ماه رجب است. وی با اشاره به نقلهایی از علما، افزود: بسیاری از بزرگان دین، دعا برای عاقبت به خیری را در همین ماه مورد توجه ویژه قرار دادهاند و معتقدند غفلت از عظمت ماه رجب میتواند انسان را از این توفیق بزرگ محروم کند. حجتالاسلام والمسلمین حسینی با تأکید بر پیوستگی سه ماه رجب، شعبان و رمضان تصریح کرد: کسی که از ماه رجب غافل باشد، در ماه شعبان و حتی در ماه رمضان نیز بهرهای سطحی خواهد داشت. به گفته وی، روزهداری، دعا و عبادت در ماه رمضان زمانی به اوج اثرگذاری میرسد که انسان از پیش، دل خود را در ماه رجب آماده کرده باشد. در غیر این صورت، ممکن است حتی عبادتهای ظاهری نیز بدون حضور قلب و اثر تربیتی انجام شود. وی با اشاره به اهمیت روزه در این ماهها، خاطرنشان کرد: روزه نعمتی است که به هر کسی داده نمیشود و بسیاری از افراد به دلیل بیماری یا شرایط خاص از آن محروماند. وی تأکید کرد: توجه به این حقیقت باید موجب شکرگزاری بیشتر کسانی شود که توفیق روزهداری دارند و آنان را نسبت به نعمتهای الهی هوشیارتر کند.
ماه رجب؛ تغییر ذائقه معنوی انسان
حجتالاسلام والمسلمین حسینی ماه رجب را ماه «تغییر ذائقه» انسان توصیف کرد و گفت: در روایتها آمده است که این ماه نوع لذت انسان را تغییر میدهد؛ لذتی که دیگر محدود به امور مادی نیست و به سمت لذتهای معنوی سوق پیدا میکند. به گفته وی، کسی که وارد این مسیر شود، نگاهش به زندگی، عبادت و حتی روابط انسانی دگرگون خواهد شد و این تحول، مقدمهای برای ورود به مراحل بالاتر سلوک معنوی است. حجتالاسلام والمسلمین میرهاشم حسینی در ادامه سخنان خود، حیا و استقامت را از دیگر ویژگیهای مهم ماه رجب دانست و خاطرنشان کرد: این ماه فرصتی است برای بازسازی اخلاق و تربیت قلب؛ همان گونه که در روایات آمده، تجلی حیا و شرم در وجود انسان، او را از لغزشهای اخلاقی بازمیدارد و زمینه را برای رشد معنوی فراهم میکند. وی تأکید کرد: رعایت حیا و پاکی قلب، نه تنها در رفتار با دیگران بلکه در رابطه با خداوند نیز اثرگذار است و قلب مؤمن به مدد این ویژگیها میتواند درستترین مسیر را تشخیص دهد. وی با اشاره به اهمیت قلب سالم و زنده در مسیر سلوک معنوی گفت: قلب مؤمن منبع الهام و راهنمای عملی او است؛ این قلب حتی از استخاره نیز دقیقتر مسیر درست و نادرست را نشان میدهد. به گفته وی، ماه رجب فرصتی است برای احیای قلبهای خسته و پرآلودگی، بازگرداندن نورانیت به دل و بازسازی رابطه انسان با خدا. حجتالاسلام حسینی افزود: تجربههای تاریخی و روایات اهل بیت(ع) نشان میدهد قلب آلوده به کینه، ظلم و لقمه حرام، توانایی درک و بهرهگیری از الطاف الهی را از دست میدهد، اما ماه رجب این فرصت را برای ترمیم و بازگشت فراهم میکند.
فصل احیا و بازسازی دلها
وی با اشاره به تشبیه نخل و نیاز آن به تکیهگاه برای رشد مستقیم، تصریح کرد: ماه رجب ماهی است که انسان را مستقیم و استوار در مسیر زندگی قرار میدهد و کمک میکند از لغزشهای اخلاقی و روحی جلوگیری کند. این ماه زمینهای برای پیوند با ماههای بعدی شعبان و رمضان فراهم میآورد و افرادی که در این مسیر حرکت میکنند، آماده بهرهمندی از الطاف معنوی بیشتری میشوند. حجتالاسلام والمسلمین حسینی در جمعبندی سخنان خود، ماه رجب را بهعنوان فصلی الهی برای احیای دلها و بازسازی معنوی انسان توصیف کرد. او گفت: خداوند این ماه را برای بازگرداندن انسان از ظلمات دنیا و آلوده شدن دلها به تاریکیهای اخلاقی قرار داده است. بهرهگیری درست از این ماه، زمینهساز رشد معنوی، تعمیق ایمان و تقویت پیوند با اهلبیت(ع) خواهد بود. وی در پایان، عملیاتی کردن این آموزهها را ضروری دانست و تأکید کرد: آمادگی برای ورود به ماه رجب تنها به نیت و فکر محدود نمیشود؛ بلکه مراقبه در رفتار، دقت در حقالله و حقالناس، دعا، استغفار و پرهیز از گناه اجزای ضروری این آمادگی هستند. کسانی که این مسیر را طی کنند، نه تنها از برکات ماه رجب بهرهمند میشوند، بلکه برای درک بهتر شعبان، رمضان و شب قدر نیز آماده خواهند شد.
نظر شما