سال ۲۰۲۵ برای بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی سالی پربار از نظر از بین بردن نهادهای نظارتی و تعادلی در داخل سرزمینهای اشغالی به نفع خود و دامن زدن به هرج و مرج در سراسر منطقه بود.
تمرکز قدرت و تضعیف نهادهای قضایی
سال ۲۰۲۵ در اراضی اشغالی بیش از هر چیز با تمرکز قدرت در دستان بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی شناخته شد؛ سالی که او موفق شد استقلال قوه قضائیه و دیوان عالی را به نفع خود کاهش دهد. بازگشت نتانیاهو به قدرت در نوامبر ۲۰۲۲ با اصلاحات قضایی جنجالی آغاز شد و در طول سالهای گذشته ادامه یافت، اما سال ۲۰۲۵ نقطه اوج این روند بود. او با فشار مستمر بر دادستان کل، محدود کردن اختیارات دیوان عالی و بازسازی سیستم قضایی، موفق شد موازین نظارتی کشور را تضعیف و امکان اعمال کنترل شخصی بر نهادهای قانونی را فراهم کند. در این سال، درخواست رسمی او برای عفو ریاست جمهوری نیز نشاندهنده این بود که نخستوزیر قصد بازنشستگی ندارد و به دنبال تثبیت قدرت خود در تمام زمینههاست.
بازسازی نهادهای امنیتی تحت کنترل سیاسی
تغییرات گسترده در نهادهای امنیتی از دیگر اقدامات نتانیاهو در سال ۲۰۲۵ بود. هرتزی هالوی، فرمانده کل ارتش، تحت فشار نتانیاهو از سمت خود کنارهگیری کرد و جای خود را به ژنرال ایال زامیر داد؛ فردی که پیشتر مدیریت وزارت دفاع را بر عهده داشت و بهشدت با رویکردهای نظامی تهاجمی همسو است. همچنین رونن بار، مدیر شینبت مجبور به استعفا شد و جانشین او، دیوید زینی، یکی از چهرههای جناح راست مسیحی-مسیحایی است که میتواند سازمان امنیت داخلی را به ابزار سیاسی نتانیاهو تبدیل کند. نامزد پیشنهادی برای رهبری موساد نیز از میان افراد غیرمتخصص اطلاعاتی و نزدیک به نخستوزیر انتخاب شد. این تحولات استقلال نهادهای امنیتی را کاهش داده و آنها را به ابزار مطلق سیاسی تبدیل کرده است.
سیاست داخلی و محدودسازی حقوق اقلیتها
در داخل، نتانیاهو با استفاده از وزرای کلیدی خود، مانند وزرای دفاع و امور اجتماعی، تغییرات ساختاری در مناطق اشغالی اعمال کرد. انتقال قدرت از نهادهای نظامی به نهادهای غیرنظامی عملاً به نوعی الحاق انجامید و بودجههای مربوط به فلسطینیان ساکن سرزمینهای اشغالی کاهش یافت. رسانههای عمومی نیز تحت اصلاحات وزیر ارتباطات به نفع جناح راست کنترل شدند و صدای انتقادی کمتر شنیده شد. اقدامات نتانیاهو سبب افزایش نابرابری و کاهش حقوق اقلیتها شده و موازین دموکراتیک را تضعیف کرده است.
چالشهای منطقهای و ادامه سیاستهای تهاجمی
در سطح منطقهای، تلآویو در سال ۲۰۲۵ با بحرانهای متعدد مواجه بود؛ از آتشبس شکننده در لبنان، افزایش اشغالگری در جنوب سوریه تا تداوم عملیات نظامی در غزه بدون پایبندی به آتشبسها و اشتباه استراتژیک در حمله به دوحه که فشار کشورهای عربی و اسلامی را به همراه داشت، تمام این اقدامات نشاندهنده سیاستهای قدرتطلبانه و خوی تجاوزگری نتانیاهو است که ثبات منطقهای را به خطر انداخته و امنیت مردم را نادیده گرفته است.
جامعهای خودشیفته و بیتفاوت
با وجود بحرانهای داخلی و منطقهای، جامعه رژیم صهیونیستی بخش عمدهای از توجه خود را به سرگرمیها و زندگی روزمره معطوف کرده است. محبوبیت آهنگهای سطحی و سرگرمکننده که زندگی را بدون چالش نشان میدهند، نمونهای از فاصله جامعه با واقعیت سیاسی و انسانی کشور است. این بیتفاوتی اجتماعی به نتانیاهو امکان داده بدون محدودیت عمل کند و نهادهای کشور را به نفع اهداف شخصی و جناحی شکل دهد.
پیامدها و چشمانداز آینده
سال ۲۰۲۵ نشان داد موفقیت سیاسی نتانیاهو در این سال، نه در خدمت به ساکنان اراضی اشغالی یا بهبود امنیت آنان، بلکه در تمرکز قدرت، تضعیف استقلال نهادها و محدود کردن آزادیهای دموکراتیک بود. با ادامه فشارها و سرکوب استقلال سازمانها، رژیم در مسیر خطرناکی قرار گرفته و احتمالاً سال ۲۰۲۶ با افزایش بحرانهای داخلی، نارضایتی اجتماعی و تنشهای منطقهای همراه خواهد بود. تداوم سیاستهای تهاجمی در غزه، جنوب لبنان و جنوب سوریه و همچنین ادامه تمرکز قدرت، سال ۲۰۲۵ را به سالی تبدیل کرده که تصویری پلید از رژیمی که بیش از پیش مورد نفرت عمومی جهانیان قرار دارد بر جای گذاشته است.
خبرنگار: احسان نداف
نظر شما